Selen, mimo iż jest on pierwiastkiem chemicznych potrzebnym nam do odpowiedniego funkcjonowania w niewielkich ilościach, stanowi bardzo istotny mikroelement i nie możemy zapomnieć o dostarczaniu go do organizmu we właściwych ilościach.
Jego nadmiar powodować może m.in. stany zapalne skóry, uszkodzenia i marskość wątroby, nieprzyjemne objawy z układu pokarmowego, pogorszenie wyglądu paznokci oraz szarzenie i wypadanie włosów.
Z kolei, deficyt selenu skutkuje nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego, depresją, możliwością poronień lub przedwczesnych porodów, zwiększa ryzyko wystąpienia takich chorób, jak stwardnienie rozsiane, Hashimoto. Co więcej, może powodować uszkodzenia serca, przyspiesza starzenie się, zwiększa podatność na zachorowania, a także wywołuje niedoczynność tarczycy.
Odpowiednia podaż selenu
Rola selenu w organizmie człowieka
Jeżeli dostarczymy naszemu organizmowi odpowiednią ilość tego mikroelementu, zauważymy znaczne wzmocnienie układu odpornościowego, który zacznie radzić sobie sprawniej z atakującymi go wirusami czy bakteriami, a szczególnie z wirusem opryszczki oraz półpaśca.
Ponadto, regularne spożywanie produktów zawierających selen (bądź właściwa suplementacja) zmniejsza ryzyko zachorowania na raka prostaty, raka odbytu, płuc czy szyjki macicy oraz jajników, ze względu na swoje działanie unieszkodliwiające wolne rodniki. Działanie to także poprawia stan skóry oraz włosów, gdyż zapobiega przedwczesnemu starzeniu się komórek.
Jak poznać, iż dotyczy nas problem niedoboru selenu?
Deficyt selenu w naszym organizmie może dawać podobne objawy, jak niedobór jodu. Możliwe jest rozwinięcie się wola tarczycowego oraz pojawienie się symptomów niedoczynności tarczycy.
Selen a stan naszych włosów
Jak już zostało wspomniane wcześniej, nadmiar selenu powodować może szarzenie oraz wypadanie włosów, a deficyt – przetłuszczanie się ich oraz pojawiający się łupież.
Dbając o odpowiednią podaż selenu, zapewnimy naszym włosom elastyczność i sprężystość, a także zapobiegniemy ich nadmiernemu wypadaniu. Selen pomoże nam też w uzyskaniu bujnej, zdrowej czupryny. Ponadto, dzięki jemu przeciwgrzybiczemu oraz przeciwbakteryjnemu działaniu, uchronimy się m.in. przed zapaleniami skóry głowy.
Różne powody nadmiernego wypadania włosów
Jeżeli mówimy o nadmiernym wypadaniu włosów, mamy tutaj na myśli utratę powyżej stu włosów na dzień – wówczas staje się to niepokojące. Głównymi przyczynami wypadania mogą być: przewlekły stres (który to bardzo wyniszcza cały nasz organizm), schorzenia takie, jak łojotokowe zapalenie skóry głowy, grzybica skóry głowy, toczeń rumieniowaty, łysienie androgenowe, niedoczynność oraz nadczynność tarczycy bądź łysienie plackowate, zaburzenia hormonalne.
Nadmierna utrata włosów może być także odpowiedzią na długotrwałe niedożywienie organizmu, np. w chorobie takiej, jak anoreksja czy bulimia (kiedy to brak nam istotnych składników odżywczych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania). Bardzo często ich wypadanie wiąże się również ze zbyt niską podażą białka w naszej diecie, dostarczaniem niewielkich ilości makro i mikroelementów, różne hiperwitaminozy czy awitaminozy. Przykładowo, spożywanie nadmiernych ilości witaminy A może skutkować utratą włosów. W przypadku palenia papierosów nasze włosy także mogą zacząć nadmiernie wypadać, a co więcej, stają się matowe i zniszczone.
Często zdarza się również, iż włosy wypadają w wyniku występowania chorób psychicznych, także ze względu na cierpienie na trichotillomanię, czyli chorobę objawiającą się nieświadomym wyrywaniem włosów sobie samemu. Ich utratę możemy zauważyć też w przypadku długotrwałych przeziębień, po porodzie (kiedy to spada w organizmie poziom estrogenów).
Innymi przyczynami utraty włosów mogą być: nieprawidłowa ich pielęgnacja, suszenie zbyt wysoką temperaturą lub używanie prostownicy, zbyt częste ich farbowanie, narażanie na kontakt ze szkodliwymi substancjami chemicznymi, spinanie ich ciasno, tapirowanie, używanie wielu gumek, spinek, itd., pogoda (np. latem włosy narażone są na promieniowanie słoneczne, zimą na mrozy), różne leki (np. te stosowane w chemioterapii bądź środki antykoncepcyjne czy też leki przeciwzakrzepowe) czy też zatrucia metalami ciężkimi (m.in. arsenem, rtęcią).
Wypadanie włosów – sprawa dla trychologa
Nadmierne wypadanie włosów to poważny problem, świadczący albo o niedoborach istotnych do prawidłowego funkcjonowania całego naszego organizmu substancji odżywczych takich, jak np. witaminy czy pierwiastki chemiczne (np. omawiany w artykule selen). Właśnie z taką nieprawidłowością najczęściej zgłaszają się pacjenci, często nieświadomi, że zdrowie naszej skóry, paznokci czy włosów zaczyna się już „w środku”. Trycholog pomoże nam zdiagnozować problem wypadania włosów i umożliwi podjęcie niezbędnych środków do wyleczenia się.
Tak naprawdę, zanim zajmiemy się poprawianiem urody czy niepokojących stanów chorobowych skóry, paznokci czy włosów, powinniśmy zacząć leczenie od zmiany diety oraz zadbać o uzupełnienie niedoborów.
Jakie jest zalecane dzienne spożycie selenu?
Zalecane dzienne spożycie selenu określa się na poziomie 45 mikrogramów dziennie. Wyjątek stanowią tutaj kobiety w ciąży (ponieważ niski poziom tego pierwiastka chemicznego w ciele matki może powodować zwiększenie ryzyka zachorowania na astmę u noworodka) oraz kobiety karmiące, które powinny spożywać kolejno 400 i 360 mikrogramów selenu dziennie.
Co ważne, przy niedoborze tego pierwiastka chemicznego, aby na początku uzupełnić jego deficyt, warto zacząć od dawki dziennej wynoszącej od około 100 do 200 mikrogramów dziennie.
Jeśli chodzi więc o suplementację tego mikroelementu, inną niż ta dostępna w produktach spożywczych, warto skonsultować tą kwestię z lekarzem, aby nie narazić się na niepotrzebne ryzyko wystąpienia nadmiaru selenu w organizmie.
W jakich produktach znajdziemy selen?
Pierwiastek ten znajdziemy m.in. w drożdżach piwnych, jednak wcześniej należy zalać je wrzątkiem. Wystarczy 2 g drożdży piwnych dziennie, aby pokryć zapotrzebowanie naszego organizmu na selen. Inne produkty bogate w ten mikroelement to np. orzechy czy nasiona, wątróbka, owoce morza i ryby, kiełki, a także warzywa, szczególnie te uprawiane na glebach zawierających selen.
Produkty zawierające najwięcej selenu
- borowiki szlachetne
Grzyby te w swoim składzie mają aż 3600 mikrogramów selenu na 100 g suszonego produktu (jeśli chodzi o np. wersję marynowaną, to zawiera ona 98 mikrogramów na 100 g produktu). Zdecydowanie warto więc wybrać się na grzybobranie i nazbierać trochę borowików, które później można wysuszyć i dodawać do różnych potraw.
- orzechy brazylijskie
Są one bardzo dobrym źródłem selenu, gdyż w swoim składzie jeden orzech brazylijski zawiera od 103 aż do 219 mikrogramów tego pierwiastka chemicznego (rozbieżność wynika z faktu, iż mogą one rosnąć w różnej glebie). Co więcej, stanowią one także doskonały przykład produktu, który dostarcza do naszego organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych, wpływających na obniżanie złego cholesterolu LDL oraz podwyższanie dobrego cholesterolu HDL.
- łosoś
Oprócz tego, iż ryby te są bardzo zdrowe i dostarczają nam nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz sporą dawkę substancji odżywczych (np. witaminę A, E czy D), stanowią również dobre źródło selenu. W 100 g świeżego łososia znajdziemy bowiem około 32 mikrogramy tego pierwiastka, a w 100 g wędzonej ryby – około 26 mikrogramów.
- nasiona słonecznika
Wspaniałym źródłem selenu są także ziarna słonecznika. 100 g ziaren zawiera około 70 mikrogramów tego mikroelementu. Co więcej, słonecznik dostarcza naszemu organizmowi witamin z grupy E oraz B, a także niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania pierwiastków chemicznych takich, jak fosfor, żelazo, magnez czy wapń.
- jajka
W 100 g jaj znajdziemy około 23 mikrogramy selenu (najwięcej w żółtku). Ponadto, produkt ten nie zawiera w swoim składzie witaminy C, która wpływa niekorzystnie na przyswajanie tego pierwiastka przez nasz organizm. Są one także doskonałym źródłem białka, więc warto włączyć je do diety, mającej na celu poprawę stanu naszych włosów.
Inne produkty zawierające duże ilości selenu
Powyżej wymienione pokarmy nie stanowią jedynych źródeł selenu. Spore ilości tego pierwiastka chemicznego znajdziemy również w takich produktach, jak: czosnek, soczewica, fasola biała, inne grzyby, tuńczyk, dorsz, ziarna sezamu, kasza jęczmienna, kapusta, sałata, nasiona lnu i gorczycy, kłącze lnu oraz korzeń cykorii, pomidory, brokuły, szparagi czy pestki dyni.
Maski na włosy z produktów zawierających duże ilości selenu, które możesz wykonać w domu
Oprócz zmiany naszej diety i zadbaniu o odpowiednią podaż selenu, warto również od czasu do czasu zadziałać na nasze włosy od zewnątrz. W tym celu możemy na przykład przygotowywać w domu różnego typu maski.
Bardzo korzystnie zadziała maska z jajek (które stanowią przecież doskonałe źródło selenu). Wystarczy ubić dwa jaja, po czym nałożyć na włosy i skórę głowy, potrzymać kilkanaście minut i spłukać. Maska ta poprawi budowę włosów oraz sprawi, iż staną się gęstsze.
Warto także wykonywać maski z nasion zawierających selen, np. nasion lnu czy siemienia lnianego. Jak przygotować taki kosmetyk? Nasiona zmielić dokładnie na proszek, zalać ciepłą wodą i poczekać, aż mikstura zmieni się w gęstą masę. Wówczas możemy już nałożyć produkt na włosy i skórę głowy. Taka maska wzmacnia włosy, sprawia, iż stają się grubsze i gęstsze oraz bardziej sprężyste i lśniące.
Jak jeszcze można zadbać o włosy i skórę głowy?
Zdecydowanie dobrym rozwiązaniem jest masaż skóry głowy, gdyż wykonując go, pobudzamy cebulki włosów do wzrostu oraz poprawiamy ukrwienie skóry. Warto również regularnie podcinać końcówki oraz ograniczać produkty do stylizacji włosów. Nie możemy także zapominać o odpowiednim nawadnianiu naszego organizmu poprzez picie czystej wody – najlepiej minimum dwóch litrów wody dziennie. Należy również unikać spożywania fast foodów oraz słodyczy (tzw. śmieciowego jedzenia), gdyż produkty te mogą wpływać na mniejszą przyswajalność selenu.
