Przyczyny, objawy, rodzaje i leczenie łupieżu

Łupież jest niegroźną chorobą skóry głowy wynikającą z przyspieszonego podziału komórek naskórka, w wyniku czego dochodzi do jego złuszczania. Zrogowaciały naskórek tworzy nieestetyczną białą warstwę przypominająca pył. Pomimo że dolegliwość ta nie jest niebezpieczna, osobom dotkniętym tą chorobą zależy na jak najszybszym pozbyciu się problemu przede wszystkim ze względów estetycznych i związanego z nim dyskomfortu. Niestety łupież rzuca się w oczy i może znacząco wpłynąć na komfort życia. W odpowiedzi na problem powstało dużo preparatów drogeryjnych oraz aptecznych, które w mniej lub bardziej skuteczny sposób niwelują łupież i pomagają pozbyć się problemu. W profilaktyce i walce z tą chorobą powstał również szereg domowych sposobów na radzenie sobie z kłopotliwym schorzeniem. Problem ten dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Dowiedzmy się, jakie są przyczyny, objawy i rodzaje choroby oraz sposoby walki z łupieżem.

Przyczyny powstawania łupieżu

Czynnikiem wywołującym powstawanie łupieżu jest nadmierne mnożenie się bytujących na skórze głowy grzybów drożdżopodobnych Malassezia (Pityrosporum ovale). Ich obecność na ludzkiej skórze jest stanem normalnym. Niemniej jednak, gdy ich ilość zwiększa się w zbyt szybkim tempie, dochodzi do zaburzenia naturalnej gospodarki i ekosystemu skóry. Do najczęstszych przyczyn ich ekspansji zaliczyć możemy obniżoną odporność organizmu, niedobór pierwiastków np. cynku oraz wzmożony łojotok.

Do głównych przyczyn, które sprzyjają powstawaniu łupieżu, należą:

• Niewłaściwa higiena skóry głowy– w przypadku, gdy zbyt rzadko myjemy głowę, może dojść do nadmiernego gromadzenia się martwych komórek oraz łoju. Nieusuwane w regularny sposób resztki stanowią idealną pożywkę dla drożdży. Z tego względu zachowanie odpowiedniej higieny i systematyczne mycie głowy pozwala pozbyć się problemu i uniknąć powstawania dużych i tłustych płatów martwego naskórka.
• Bardzo sucha skóra – jest to kolejna i jedna z bardziej powszechnych przyczyn powstawania łupieżu. Nadmierne przesuszanie możemy zaobserwować głównie w okresie zimowym, kiedy na skórę działa mróz, a sprawę dodatkowo pogarsza przebywanie w ogrzewanych pomieszczeniach. Mamy wówczas do czynienia z łupieżem przypominającym drobne i suche okruchy. W takim wypadku dobrze jest zadbać o odpowiednie nawilżenie skóry głowy poprzez korzystanie z odzywek nawilżających oraz olejków.
• Łuszczyca– choroba ta wpływa na powstawanie problemu łupieżu, ze względu na proces łuszczenia się skóry na całym ciele. Może ona również zaatakować skórę głowy. Objawy łuszczycy pojawiają się najpierw na innych częściach ciała, przede wszystkim na łokciach, kolanach i tułowiu. W takim wypadku pojawienie się łupieżu daje znak, że choroba zaatakowała również obszar głowy i konieczne jest leczenie.
• Łojotokowe zapalenie skóry– kolejna choroba atakująca skórę i pojawiająca się niejednokrotnie nie tylko na głowie, ale także w okolicach uszu i nosa oraz pachwin. Objawia się w postaci pokaźnych płatów o tłustej fakturze, które mogą przybierać biały lub żółty kolor.
• Alergia na składniki kosmetyków– częstą przyczyną łupieżu jest nietolerancja określonych składników występujących w artykułach do codziennej higieny i pielęgnacji. Łupież w takim wypadku pojawia się nagle, można więc wykryć środek, który nam szkodzi i wyeliminować jego stosowanie. Przeważnie wraz z odstawieniem danego kosmetyku objawy ustępują.
• Atopowe zapalenie skóry oraz egzema– schorzenia te wywołują stan zapalny i powodują pojawienie się dolegliwości w postaci świądu, wyprysków i grudek skóry występujących również na głowie. Leczenie łupieżu w takiej formie przebiega pod okiem dermatologa.
• Zła dieta i stres– przyczyn łupieżu można szukać również w niewłaściwym dbaniu o zdrowie. Jego powstawaniu może sprzyjać zła dieta uboga w witaminy z grupy B, cynk oraz niezbędne kwasy tłuszczowe. Warto zdawać sobie również sprawę, że przyczyną powstawania łupieżu możne być przewlekły stres.

Charakterystyczne objawy łupieżu

Pierwszym rzucającym się w oczy objawem łupieżu jest pojawienie się na włosach białych fragmentów złuszczonej skóry w postaci większych lub mniejszych płatów. W zależności od rodzaju łupieżu mogą one być suche lub bardziej tłuste. Ich obecność zauważamy nie tylko na włosach. Martwy naskórek osypuje się, przenosząc się na ramiona i ubranie. Kolejnym niepokojącym objawem mogącym świadczyć o rozwoju choroby jest drażniące uczucie swędzenia. Może być ono stałe lub występować okresowo. Jest to jednak sygnał alarmowy, że coś jest nie tak. Ostatnim z najważniejszych objawów łupieżu jest łojotok, który może osiągać różne rozmiary. Warto wiedzieć, że najbardziej narażone na pojawienie się łupieżu są dzieci w wieku od 6 do 10 lat i nastolatki w wieku dojrzewania oraz osoby dojrzałe przed 25 rokiem życia. Ze względu na ilość wydzielanego łoju spowodowany hormonami, na jego występowanie bardziej narażeni są mężczyźni.

Rodzaje łupieżu

Występujące wraz z pojawieniem się łupieżu objawy mogą dać podstawę do rozpoznania jego rodzaju. To z kolei jest istotne w odpowiednim doborze leczenia i usuwaniu przyczyny. Możemy wyróżnić trzy rodzaje łupieżu:

• Łupież suchy– jest to najbardziej powszechny rodzaj łupieżu. Do jego objawów należy świąd i powstawanie suchych i malutkich płatów złuszczonego naskórka. Tego rodzaju łupież może występować przede wszystkim na skórze przesuszonej i normalnej. Jego wystąpienie może być spowodowane podrażnieniem kosmetykami lub przebywaniem w ogrzewanych i klimatyzowanych pomieszczeniach. Łupież suchy pojawia się często przy chorobach typu grzybica czy łuszczyca.
• Łupież tłusty– objawia się powstawaniem tłustych płatów o żółtym lub białym zabarwieniu. Może temu również towarzyszyć uczucie swędzenia oraz zaczerwienienie skóry. Najczęściej dotyka osób, które mają tendencję do przetłuszczającej się skóry głowy. Nieleczone schorzenie może wywołać skutki w postaci wypadania włosów oraz rozwój łojotokowego zapalenia skóry.
• Łupież pstry– ten rodzaj choroby powodowany jest przez drożdżaki i najczęściej występuje w obrębie klatki piersiowej. Objawia się pojawieniem się na zakażonym obszarze charakterystycznych plam w żółtobrunatnym kolorze, które następnie ulegają łuszczeniu. Faktura skóry staje się szorstka i pojawia się dokuczliwe swędzenie. Nieleczony łupież pstry może powodować powstawanie trwałych przebarwień oraz wypadanie włosów.

Działania profilaktyczne i sposoby na pozbycie się łupieżu

Pierwszym krokiem powinno być odpowiednie dobranie preparatów do oczyszczania skóry głowy. Warto zrezygnować z agresywnych szamponów, które mogą wysuszać skórę głowy. Dobrze jest też zrezygnować z częstego suszenia włosów przy pomocy suszarki i ograniczyć kosmetyki do stylizacji fryzury. Oprócz tego niezwykle ważne jest zadbanie o prawidłową dietę, bo właśnie brak odpowiednich składników odżywczych może powodować pojawienie się problemu. Odpowiednio skomponowana dieta powinna być bogata w witaminy A i E oraz witaminy z grupy B, a także w wapń, magnez, potas oraz cynk i żelazo. W leczeniu łupieżu mogą nam pomóc również domowe metody. Na skórę głowy bardzo dobrze wpływa delikatny masaż opuszkami palców z użyciem ciepłego olejku kokosowego lub oliwy z oliwek. Warto robić go regularnie przez około 5 minut, dwa razy w tygodniu. Pomocne może się również okazać stosowanie płukanek ziołowych np. w postaci naparu z tymianku. Polewamy nim skórę głowy po umyciu i nie spłukujemy. Podobnie jak masaż może być stosowany dwa razy w tygodniu. Świetnym rozwiązaniem może być też wzbogacenie szamponu o kilka kropli olejku z drzewa herbacianego. Wspomaga on leczenie łupieżu oraz pomaga zapobiegać łojotokowemu zapaleniu skóry. Dodatkowo łagodzi swędzenie oraz niweluje nadmierne wydzielanie sebum. Oprócz tego w walce z łupieżem pomaga stosowanie delikatnych szczotek do rozczesywania, wystawianie się na działanie promieni słonecznych oraz unikanie nadmiernego stresu.

Diagnostyka i leczenie

Jeżeli preparaty drogeryjne, zmiana diety, właściwa higiena i inne domowe sposoby walki z łupieżem zawodzą, koniecznie należy udać się do lekarza. Pomóc nam w walce z chorobą mogą dermatolog lub trycholog. Ocena stanu skóry głowy stanowić będzie podstawę do znalezienia przyczyny choroby i zaplanowania sposobu leczenia. Problem z łupieżem i jego właściwa diagnoza jest ważna również ze względu na fakt, że może on wiązać się z wystąpieniem innej choroby. Postawienie diagnozy jest podstawą do zastosowania terapii w postaci preparatów grzybobójczych, przeciwłojotokowych oraz keratolitycznych. Pierwsze z nich, czyli preparaty grzybobójcze należą do najbardziej skutecznych metod leczenia nie tylko objawowego, ale także pozbycia się przyczyny łupieżu. Najpopularniejszą substancją aktywną w tego typu preparatach jest ketokonazol. Najczęściej występują one pod postacią szamponu lub emulsji. Preparaty przeciwłojotokowe mają właściwości łagodzące i działają na zasadzie zmniejszania ilości wydzielanego sebum. Do kupienia w postaci szamponów do codziennego użytku. Preparaty keratolityczne z kolei mają za zadanie wspomóc złuszczanie pozbyć się zrogowaciałego naskórka.