Kosmetologia czy też kosmetyka lekarska, to dział dermatologii, który zajmuje się licznymi chorobami oraz defektami, takimi jak między innymi alergie, suchość, łojotok, zmarszczki czy łuszczenia. Nazwa tejże dyscypliny pochodzi od greckich słów „kosmetes”, czyli sługa toaletowy, a także „kosmetikos” – upiększający. Niektórzy badacze jednak są zdania, że „kosmetologia” pochodzi od słowa z greckiego „kosmos”, który oznacza ład, ozdobę oraz porządek.
Kosmetologia – co to jest?
Najprościej mówiąc, kosmetologia to dziedzina, która zajmuje się badaniem, opisywaniem, pielęgnacją, przywracaniem, a także zwiększaniem atrakcyjności fizycznej ciała człowieka (głównie twarzy) za pomocą różnego rodzaju preparatów kosmetycznych. Kosmetologia opiera się między innymi metodologii nauk przyrodniczych (chemii, biologii, biofizyki, a także medycyny), antropologii i antropometrii, socjologii, psychologii, a także działu estetyki oraz filozofii. Jest to również dziedzina, która zajmuje się zakresem interwencyjnym, to jest stosuje metody nieinwazyjne, do których zalicza się na przykład rehabilitację, dietetykę, zabiegi pielęgnacyjne czy kosmetyki.
Kosmetologia jest również związana z różnymi metodami farmakologicznymi, fizykoterapeutycznymi, medycyną estetyczną, a także chirurgią plastyczną.
Rodzaje kosmetologii
Kosmetologię można podzielić na kilka działów. Wśród nich wymienia się przede wszystkim:
- kosmetologię upiększającą;
- kosmetologię leczniczą;
- kosmetologię pielęgnacyjną;
- trychologię pielęgnacyjną.
Kosmetologia upiększająca nazywana jest inaczej kosmetologią estetyczną. Jest to dział kosmetologii, która ma na celu poprawę atrakcyjności fizycznej poprzez bezpośrednią zmianę wyglądu skóry i jej przydatków bez planowanej ingerencji na ich kondycję. Do zakresu tego rodzaju zalicza się w głównej mierze zabiegi upiększające okolice oczu, depilację i zabiegi poprawiające wygląd płytki paznokcia. Kosmetologia lecznicza to z koeli dział kosmetologii, którzy ma zachowywać albo przywracać atrakcyjność fizyczną poprzez wsparcie skóry oraz jej przydatków do dobrej kondycji. Głównie mowa tutaj o kondycji skóry po przebytych chorobach. Oprócz tego, dział ten wspiera procedury lekarskie w przebiegu różnych chorób.
Kosmetologia pielęgnacyjna jest jednym z najbardziej popularnych działów kosmetologii. Służy zwiększeniu lub zachowaniu atrakcyjności fizycznej za sprawą poprawy albo podtrzymywania kondycji skóry i jej przydatków (takich jak włosy czy paznokcie) poprzez zastosowanie specjalistycznych urządzeń kosmetycznych albo preparatów kosmetycznych. Ostatnią, stosunkowo nową dziedziną kosmetologii, jest trychologia pielęgnacyjna. Polega na wykorzystywaniu różnych, skutecznych preparatów do włosów oraz skóry głowy, które umożliwiają stymulację porostu włosów i zwiększenie ich objętości.
Historia kosmetologii
Korzenie kosmetologii sięgają nawet starożytności. Pierwsze kosmetyki zaczęto wytwarzać jeszcze w starożytnym Egipcie około 3000 roku Przed Naszą Erą. Początkowo kosmetologia zajmowała się zarówno dbałością o urodę, ale również i tak zwaną kosmetyką negatywną, czyli tatuowaniem, wypalaniem oraz barwieniem skóry. Pierwotnie ciało zdobiono z okazji ważnych wydarzeń z życia społecznego, śmierci, osiągnięcia wieku dojrzałości albo nowonarodzenia. Rozwój kosmetologii miał związek z rozwojem nauk medycznych na przestrzeni wieków. Do końca siedemnastego wieku powszechna była nauka Hipokratesa, zgodnie z którą wszystkie choroby, w tym choroby skóry, uznawano za przyczynę chorób ogólnoustrojowych. W wieku osiemnastym doszło do przełomu w zakresie rozwoju kosmetologii. Skóra została wówczas uznana za odrębny oraz bardzo ważny organ ludzkiego organizmu. Wówczas nastał pewnego rodzaju wykwit licznych publikacji na ten temat. W wieku dziewiętnastym rozpoczęto masową produkcję preparatów kosmetycznych w przyaptecznych laboratoriach. Przyczyniło się to także do utworzenia licznych firm kosmetycznych. W pierwszej połowie dwudziestego wieku trend ten przybrał na sile. W drugiej połowie ubiegłego wieku zabiegi i kosmetyki nabrały szerszego znaczenia. To właśnie wtedy kosmetologia stała się dziedziną akademicką. W Polsce doszło do tego w 1997 roku.
Kosmetolog a kosmetyczka
Różnica między kosmetologiem a kosmetyczką polega przede wszystkim na systemie kształcenia. Kosmetyczką można zostać już po zakończeniu zawodowego kursu albo dwuletniego studium kosmetycznego. W ten sposób otrzymujemy tytuł technika usług kosmetycznych. Kosmetologiem zostaje się z kolei po trzyletnich studiach na uczelni wyższej. W studium kosmetycznym możemy zgłębić wiedzę z między innymi anatomii, fizykoterapii, dermatologii, chemii kosmetycznej, kosmetologii, psychologii, dietetyki, higieny i ekonomii.
Przyszły kosmetolog uczy się przedmiotów tych, co kosmetyczka, ale również i innych, do których należy zaliczyć: patofizjologię, biochemię, farmakologii, aromaterapię, histologię, toksykologię, mikrobiologię, alergologię, immunologię, podstawy chirurgii plastycznej, masażu, właściwości roślin leczniczych oraz języków obcych. Dokładne plany kształcenia są jednak uzależnione od określonych uczelni. Kosmetolog posiada zatem znacznie większy zakres wiedzy.
Zarówno kosmetyczki, jak i kosmetolodzy odbywają praktyki, nabywając wiedzę i doświadczenie, w gabinetach kosmetycznych. Na uczelniach państwowych studenci najczęściej samodzielnie załatwiają sobie praktyki. Szkoły prywatne załatwiają tę kwestię za uczniów.
Czym zajmuje się kosmetolog?
Współcześnie kosmetologia to stosunkowo obszerna i interdyscyplinarna dziedzina wiedzy z zakresu ogólnych przedmiotów chemicznych, medycznych oraz biologicznych. Dotyczy zagadnień z dermatologii oraz medycyny estetycznej i jest dość mocno z nimi związana. Wymusza również znajomość wiedzy z kręgu podstawowych i klinicznych nauk medycznych, to jest między innymi anatomii, histologii, fizjologii komórek, chemii ogólnej i kosmetycznej, biochemii, dermatologii, alergologii, geriatrii, onkologii, endokrynologii, a nawet promocji zdrowia.
Do obszaru zainteresowań kosmetologii można zaliczyć takie kwestie, jak między innymi:
- zapobieganie powstawaniu defektów skórnych oraz dążenie do zachowania sprawności życiowej jak najdłużej;
- zagadnienia związane z upiększaniem skóry;
- skład preparatów kosmetycznych i ich wpływ na poszczególne rodzaje skóry;
- profilaktyka, która pozwala na opóźnienie zewnętrznych oznak procesu starzenia się;
- poruszanie problemów otyłości;
- korygowanie wad wyglądu zewnętrznego;
- zagadnienia dotyczące zmian skórnych, które niekorzystnie wpływają na ogólny wygląd zewnętrzny;
- wpływ promieniowania UV na skórę.
Kosmetologia to ogółem liczne zabiegi pielęgnacyjne o zakresie działania pielęgnacyjnego, rewitalizującego, regenerującego, liftingującego i tym podobne. W zakres kompetencji kosmetologa zalicza się leczenie zmian barwnikowych skóry (bielactwo nabyte, ostuda, piegi, plamy na grzbiecie dłoni, tatuaże i wiele więcej), zmiany w strukturze włosa, zmiany w obrębie paznokci, zaburzenia wydzielania potu, mechaniczne uszkodzenia skóry, choroby łojotokowe skóry. Kosmetolodzy – w łagodzeniu objawów wspomnianych schorzeń – wykorzystują różnego rodzaju zabiegi, w tym na przykład radiofrekwencję, peelingi medyczne czy mezoterapię.
Czy warto skorzystać z usługi kosmetologa?
Kosmetologia to dziedzina, która wyróżnia się tym, że stawia przede wszystkich na praktyczną wiedzę oraz doświadczenie z zakresu doradztwa. Oznacza to zatem, że kosmetolodzy posiadają fachową, ekspercką wiedzę, którą wykorzystują w swojej codziennej pracy z klientami i klientkami. Szukając zatem pomocy w kwestii pielęgnacji skóry, a także metod leczniczych czy sposobów na zdrowy tryb życia, bądź w zakresie przeprowadzenia leczenia chorób skórnych albo zabiegów inwazyjnych, należy udać się do doświadczonego kosmetologa, który pomoże nam rozwiązać problem i doradzi dalsze postępowanie.
Jak zostać kosmetologiem?
Aby zostać kosmetologiem, należy przejść przed drogę kształcenia, która różni się od kosmetyczki. W przypadku drugiego z zawodów, wystarczy tylko albo ukończyć odpowiedni kurs, albo dwuletnie studium kosmetyczne. Żeby jednak zostać kosmetologiem, należy ukończyć trzyletnie studia na uczelni wyższej. Niektórzy dodatkowo uzupełniają swoją ścieżkę edukacyjną poprzez dwuletnie studia drugiego stopnia (to jest studia magisterskie).
W trakcie nauki kosmetyczka poznaje zagadnienia między innymi z zakresu wiedzy higieny, dietetyki, chemii kosmetycznej, anatomii, dermatologii, a także innych, pokrewnych tematów. Nauka kosmetologa jest znacznie bardziej szersza. Obejmuje na przykład zaawansowaną chemię, alergologię, immunologię, mikrobiologię, patofizjologię, onkologię, psychologię, promocję zdrowia, anatomię, histologię, fizjologię komórek, chemię ogólną i kosmetyczną, biochemię, dermatologię, alergologię, geriatrię i znacznie więcej.
Kosmetolodzy obecnie mają taki sam zakres uprawnień, jak uprawnienia dyplomowanej kosmetyczki. Kwestia ta jednak jednak sporna i wciąż powraca temat zmiany przepisów w tej kwestii. Bardzo często zdarza się, że obowiązki kosmetologa oraz kosmetyczki dość mocno zacierają się. Wielu klientów jednak znacznie bardziej ufa kosmetologowi – mają przeświadczenie, że jest to osoba, która lepiej zna się na swojej pracy i ma profesjonalne podejście do pracy ze skórą ludzką.
Kto może zostać kosmetologiem?
Przede wszystkim kosmetologiem może zostać osoba, która interesuje się kosmetyką, jest na bieżąco w zakresie nowości na rynku oraz wyróżnia się dobrym poczuciem estetyki, a także zdolnościami manualnymi. Praca kosmetologa wymaga głównie precyzji oraz dokładności. Kosmetolog musi też posiadać rozległą wiedzę na temat chorób skóry, doboru oraz składu środków pielęgnacyjnych czy pielęgnacji skóry ciała. Ponadto, należy pamiętać, że specjalista tego typu nie może naciskać na klientów i zmuszać ich do zabiegów. Niejednokrotnie musi wręcz odradzać je, jeśli istnieje ryzyko, że zabieg negatywnie wpłynie na skórę klientki albo klienta. Kosmetolog ma być – najprościej mówiąc – ekspertem w kwestii pielęgnacji ciała.
Gdzie pracują kosmetolodzy?
Kosmetolog może znaleźć pracę w wielu placówkach. Mowa tutaj między innymi o:
- gabinetach, salonach, instytutach kosmetycznych/kosmetologicznych;
- gabinetach medycyny estetycznej przy ścisłej współpracy z lekarzem;
- klinikach (w których współpracują z lekarzem dermatologiem w zakresie pielęgnacji skóry zmienionej chorobowo);
- centrach Spa Wellness;
- gabinetach fizjoterapeutycznych;
- szpitalach uzdrowiskowych;
- uzdrowiskach i sanatoriach;
- gabinetach masażu;
- salonach odnowy biologicznej;
- laboratoriach firm kosmetycznych i farmaceutycznych;
- w działach kosmetycznych w aptekach ogólnodostępnych;
- działach kontroli jakości oraz marketingu kosmetycznego;
- szkolnictwie (jeśli ukończą specjalność nauczycielską;
- sieciach dystrybucji kosmetyków;
- jako sprzedawcy, doradcy klienta albo konsultacji;
- redakcjach profesjonalnych pism o tematyce kosmetycznej;
- ośrodkach badań;
- specjalistycznych gabinetach podologii.
Zarobki kosmetologa i kosmetyczki
Zgodnie z danymi powszechnie dostępnymi, mediana płac w przypadku zawodu kosmetologa oraz kosmetyczki wynosi 3100 złotych brutto. Połowa pracowników zarabia więc poniżej tej kwoty, a połowa – powyżej. 23 procent specjalistów każdego miesiąca otrzymuje specjalne premie, a niektórzy mogą liczyć na dodatkowe benefity, w tym między innymi dofinansowanie przez pracodawcę do kursów oraz szkoleń. Jest to bardzo ważne, ponieważ niektóre szkolenia kosztują nawet 5 tysięcy złotych, a zawód kosmetologa i kosmetyczki wymaga nieustannego poszerzania swojej wiedzy o najnowsze techniki i produkty.
Wysokość wynagrodzeń jest uzależniona przede wszystkim od umiejętności, a także doświadczenia i tego, w jakim mieście pracujemy. Najwięcej zarabiają oczywiście osoby, które wciąż rozwijają swoje kompetencje. Ich wynagrodzenie może wynosić nawet 6 tysięcy złotych brutto. Największe zarobki mają jednak osoby, które posiadają własną działalność gospodarczą, a także cieszą się dobrą opinią i uznaniem u klientów oraz klientek.
