Czy włókniaki na skórze to powód do obaw?
Często występującą zmianą skórną u dużej części społeczeństwa są włókniaki. Warto wiedzieć, że obecnie dzięki nowoczesnej medycynie można wyróżnić bardzo dużą ilość zmian skórnych. Jednymi ze zmian skórnych występujących z dużą częstością są właśnie włókniaki.
Choć same w sobie włókniaki nie stanowią zagrożenia dla zdrowia to warto wiedzieć, że mogą stanowić ogromny problem natury estetycznej. Odczuwany przez nie dyskomfort ze względów estetycznych może powodować spadek samooceny i utratę pewności siebie.
Wiele osób, u których pojawią się włókniaki odczuwa szereg obaw. Jednakże włókniaki nie powinny budzić lęku. Oczywiście powstałą na powierzchni skóry zmianę należy obserwować, a także kontrolować.
Wszelkie obawy dotyczące włókniaków należy skonsultować z dermatologiem. Specjalista dokładnie zbada zmianę lub zmiany skórne i określi czy dana zmiana wymaga interwencji. Do lekarza można zgłosić się także w momencie gdy zdecydujemy się na usunięcie włókniaków ze względów estetycznych.
Czym są włókniaki skórne?
Włókniak sam w sobie jest łagodnym nowotworem skóry wywodzącym się z tkanki łącznej. Choć tego typu zmiana ma charakter nowotworowy to w większości przypadków jest niegroźna i zdecydowanie łagodna. Komórki tkanki łącznej, czyli fibroblasty nadmiernie się namnażają w danym fragmencie skóry, co powoduje powstanie zmiany. Taki proceder nie stanowi zagrożenia dla życia.
Włókniaki swoim wyglądem przypominają brodawki, a właściwie wykwity skórne. Kształt tych zmian nowotworowych najczęściej jest kulisty i workowaty. Zmiany te mogą także występować w nieregularnym kształcie. Wielkość włókniaków jest bardzo zróżnicowana. Małe włókniaki mogą mieć od 2mm wielkości, natomiast duże mogą osiągać aż do 5 cm wielkości.
Włókniaki na skórze: występowanie
Jak już wcześniej wspomniano pomimo tendencji do rozrastania się włókniaków nie są one groźne, a co więcej nie dają przerzutów oraz dolegliwości bólowych. Ich usunięcie odbywa się zazwyczaj tylko i wyłącznie ze względów kosmetycznych, a nie z przesłanek zdrowotnych. Warto wiedzieć, że istnieją także domowe sposoby na usunięcie włókniaka, jednakże metody te nie są przebadane i potwierdzone.
Zmiany tego typu mogą występować pojedynczo, aczkolwiek w większości przypadków pojawiają się w grupie. Ich występowanie odnotowuje się na różnych częściach ciała. W wielu przypadkach te zmiany o charakterze nowotworowym zlokalizowane są m. in.: na szyi, piersiach, okolicach pach. Pojawienie się włókniaków jest niezależne od wieku. Wówczas pojawienie się ich zwłaszcza u młodych kobiet sprawia, że stanowią problem estetyczny.
Włókniaki skórne: rodzaje włókniaków
Istnieją dwa podstawowe typy włókniaków: włókniaki miękkie, czyli włókniaki skórne oraz włókniaki twarde, czyli włókniaki podskórne. Obydwa typy różnią się od siebie w wielu aspektach. Przede wszystkim różnica polega na sposobie ich powstawania, wyglądzie, a także zalecanej technice ich usuwania.
Warto wiedzieć, że zarówno włókniaków miękkich, jak i włókniaków twardych nie należy się obawiać. Obydwa rodzaje nie dają żadnych objawów w codziennym życiu. Na ogół usuwanie tychże zmian mam miejsce gdy te powodują dyskomfort lub zmieniają swój rozmiar bądź kształt. Na szczęście obecnie istnieją skuteczne metody i leczenie pozwala na trwałe usunięcie danej zmiany.
Włókniaki miękkie: specyfikacja
Włókniaki miękkie przeważnie są niewielkimi (2-5mm) zmianami skórnymi, które przypominają wystającego guzka na wąskiej szypule. Miękki włókniak składa się z przyrostu skóry właściwej pokrytego nabłonkiem o wiotkiej, workowatej powierzchni. Barwy tej zmiany określa się w przedziale od cielistej po brązową. Włókniaki miękkie najczęściej pojawiają się na: szyi, dekolcie, w pachwinach. Gdzie często występują z grupie, a pod naciskiem chowają się w głąb skóry. Zmiany te powstają przez nadmierny rozrosty tkanki łącznej włóknistej i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.
Miękkie włókniaki o ciemnej barwie zazwyczaj zawierają większą ilość melaniny. Włókniaki tego typu przeważnie zlokalizowane są w okolicach zgięciowych, a także w miejscach, w których są narażone na podrażnienia. Choć włókniaki miękkie to zmiany o charakterze wrodzonym to mogą występować w każdym momencie życia. Włókniaki mnogie mogą świadczyć o pojawieniu się u danego pacjenta zespołu metabolicznego.
Włókniaki miękkie: rodzaje
Włókniak miękki to zmiana, którą można podzielić na trzy rodzaje:
- znamiona komórkowe miękkie,
- brodawczaki,
- tłuszczaki.
Włókniaki twarde: czym są i jak powstają?
Włókniaki twarde, czyli włókniaki podskórne zazwyczaj występują na kończynach dolnych, brzuchu oraz nieco rzadziej na pośladkach. W odróżnieniu od włókniaka miękkiego jest to twardy włókniak podskórny. Twarde włókniaki mają zazwyczaj około 3-10 mm i ma charakter guzka wyczuwalnego pod skórą. Barwę włókniaka twardego określana jest od jasnobrązowej do czerwonobrązowej. Zazwyczaj jest ciemniejszy w środku, a jaśniejszy do zewnątrz. W ten sposób można go rozpoznać. Włókniak twardy może nieco swędzieć, a w rzadkich przypadkach delikatnie boleć przy mocnym dotyku.
Włókniaki twarde charakteryzują się tym, że posiadają zdolność do kurczenia się lub uwypuklania podczas naciskania przylegającej skóry. Tego typu reakcję można zaobserwować domowym sposobem. Wystarczy samodzielnie ściskać włókniaka między dwoma szeroko palcami. W odróżnieniu od włókniaków miękkich, włókniak twardy przeważnie występuje w liczbie do kilku zmian. Sam proces powstawania tego włókniaka trwa kilka miesięcy, a w pełni ukształtowana zmiana może utrzymywać się latami.
Warto wiedzieć, że włókniaki twarde najczęściej pojawiają się w miejscu ukłucia lub po użądleniu owada. Kolejna przyczyną ich występowania może być stan zapalny mieszka włosowego, lub drobny uraz np. skaleczenie podczas golenia. Charakterystyczne dla włókniaków twardych jest twardość w dotyku oraz ciemniejsza barwa niż barwa jaką cechują się miękkie włókniaki.
Włókniaki twarde: rodzaje
Włókniak twardy to zmiana podskórna, którą można podzielić na trzy rodzaje:
- histiocytoma,
- zwłókniały naczyniak,
- bliznowiec.
Gdzie najczęściej występuje włókniak skórny?
Zmianami skórnymi, które przeważnie nie ulegają zezłośliwieniu możemy spotkać się na różnych częściach ciała. Często pojawiają się one na szyi, piersiach, twarzy, w tym na powiekach oczu i w okolicach nosa. Ponadto zmiany te mogą pojawiać się na dekolcie, plecach, a nawet w pachwinach (w okolicach miejscach intymnych) i w jamie ustnej. Nietypowe umiejscowienie włókniaków powinno zostać skonsultowane ze specjalistą.
Przyczyny powstawania włókniaków
Choć określenie konkretnych przyczyn powstawania włókniaków jest trudne do jednoznacznego sprecyzowania to mimo to z całą pewnością można wyróżnić czynniki, które sprzyjają do rozwoju tego typu zmian. W głównej mierze przyczyna powstawania włókniaków jest uwarunkowana genetycznie bądź ma podłoże hormonalne.
Za inne przyczyny rozwoju włókniaków uznaje się m. in.:
- ciążę,
- zespół policystycznych jajników,
- akromegalię,
- przeszczepy narządów,
- otyłość,
- polipy zlokalizowane w jelitach,
- zespół Birt-Hogg-Dubé,
- zespół Cowdena,
- insulinooporność,
- dyslipidemię,
- nadciśnienie tętnicze
- zespół metaboliczny.
Co istotne powstanie włókniaków na ciele może świadczyć o pojawieniu się ryzyka zachorowania m. in.: na miażdżycę oraz cukrzycę. Badania wykonane na pacjentach posiadających na powierzchni swojego ciała od kilkunastu do kilkudziesięciu włókniaków wykazują, że u tych osób występuje wyższy poziom cholesterolu całkowitego, glukozy czy trójglicerydów niż u osób, które nie posiadają zmian włókniakowych.
Włókniaki skórne i ich leczenie
Leczenie tych niegroźnych nowotworów skóry w głównej mierze polega na usunięciu danego włókniaka metodą chirurgiczną, za pomocą lasera, a także za pomocą prądu. Brak objawów dawanych przez włókniaki sprawia, że niejednokrotnie zmiana pozostaje niezauważona nawet przez kilka lat od jej ukształtowania. Jednakże dużej wielkości zmiany mogą powodować dyskomfort i podrażnienia skóry, ból, mogą swędzieć i utrudniać normalne funkcjonowanie. Wówczas warto rozważyć usunięcie zmiany. Ponadto nie urywajmy taka zmiana bardzo brzydko wyglądają. Niektóre zmiany ustępują samoistnie.
Metody usuwania włókniaków twardych:
- usunięcie chirurgiczne włókniaka: w tym przypadku zabieg odbywa się za pomocą skalpela przeważnie w znieczuleniu miejscowym. technika ta umożliwia pobranie wycinka zmiany do przeprowadzenia oceny histopatologicznej pod mikroskopem.
- leczenie za pomocą iniekcji sterydowych: tą metodę usuwania zmiany zazwyczaj stosuje się w przypadku dużych i nieestetycznych zmian po dokładnej ocenie lekarskiej.
Rozpoznanie włókniaka twardego to nie wszystko. Warto wiedzieć, że jego usunięcie nie jest proste i inne niż wyżej wymienione sposoby zazwyczaj okazują się niestateczne. Ponadto mogą one powodować odrastanie jeszcze większych zmian, a nawet nasilenie się odczuwalnych dolegliwości.
Jak wygląda usuwanie włókniaków miękkich?
Większość dermatologów w celu usunięcia włókników miękkich stosuje jedną z cztery metod ich usuwania:
- elektrokoagulacja włókniaka
Jest to przede wszystkim szybka i stosunkowo dość precyzyjna metoda usuwania zmian miękkich, która polega na wypaleniu warstwy skóry. Cały proces odbywa się przy użyciu prądu elektrycznego o wysokiej częstotliwości. Po wykonaniu zabiegu pacjent zazwyczaj nie czuje bólu, nie występuje też zbyt duże krwawienie. Aczkolwiek metoda ta niesie pewne ryzyko, że na skórze pozostanie blizna.
- krioterapia (leczenie zimnem)
Procedura zabiegu opiera się na technice zamrażania włókniaków ciekłym azotem o bardzo niskiej temperaturze. Metoda ta charakteryzuje się tym, że jest małoinwazyjna i nie powoduje zniszczenia niepożądanych komórek. Po zabiegu na skórze nie pozostaje blizna. Jednakże podczas zabiegu mogą pojawić się trudności z precyzyjnym wymrożeniem całej zmiany.
- usunięcie chirurgiczne
Zabieg wymaga użycia skalpela, a w trakcie takiego zabiegu ścina się włókniaki ponad powierzchnią skóry. Metodę chirurgiczną najczęściej stosuje się w sytuacji gdy grudki zmian nie wyglądają dobrze i wymagają oddania do badania histopatologicznego.
- laseroterapia (laser CO2)
Jest to całkowicie bezbolesna i szybka metoda stosowana m. in.: do usuwania włókniaków. Sam zabieg polega na usunięciu zmiany pod wpływem światła laserowego emitowanego przez głowicę specjalnego urządzenia. W efekcie naczynia krwionośne wokół zmiany zostają szczelnie zamknięte.
Wskazania do usunięcia zmian skórnych typu włókniaki skórne
Istnieje wiele metod na skuteczne usunięcie włókniaków. Jednak każda z nich przeprowadzana jest po dokładnym zbadaniu danej zmiany. Niekiedy zmiana zlokalizowana jest w trudnym miejscu np. na powiece, wówczas zabieg powinien być przeprowadzony w obecności okulisty. Analogicznie włókniak w jamie ustnej wymaga konsultacji i obecności podczas zabiegu dentysty.
Jeśli włókniak nie daje objawów nie ma konieczności jego usuwania. Natomiast do lekarza należy się wybrać wtedy, gdy zmiany przeszkadzają nam w codziennym funkcjonowaniu lub są narażone na uszkodzenia. Wskazaniem do wykonania zabiegu są także względy estetyczne, powiększanie się zmiany, krwawienie włókniak, zmiana barwy włókniaka. Ważne jest zatem obserwowanie zmiany i w razie potrzeby poddanie jej ocenie dermatologicznej.