Mizofonia: czym jest, jej przyczyny i objawy, nadwrażliwość na dźwięk oraz leczenie

Nadwrażliwość na dźwięk

Mizofonia to nadwrażliwość słuchowa, charakteryzująca się nienawiścią do określonych dźwięków wydawanych przez ludzi. Objawy mizofonii mogą występować w postaci rozdrażnienia, przyspieszonego bicia serca oraz problemów z koncentracją w pracy. Najczęściej wywołują je dźwięki takie jak mlaskanie, tykanie zegara czy pisanie na klawiaturze. U osób cierpiących na to schorzenie, niektóre dźwięki są odbierane jako nieprzyjemne, co prowadzi do agresji słownej i wycofywania się z życia społecznego.

Przyczyny mizofonii nie zostały jeszcze dokładnie poznane, ale mogą być związane z zaburzeniami lękowymi oraz schorzeniami takimi jak fonofobia czy tinitus (szumy uszne). Diagnoza mizofonii przeprowadzana jest metodą diagnostyki różnicowej, a jej pierwsze objawy mogą pojawić się w dzieciństwie.

Mizofonia, chociaż nie jest uznawana za chorobę w tradycyjnym sensie, może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Osoby cierpiące na mizofonię często unikają sytuacji, w których mogą zostać narażone na irytujące dźwięki, co prowadzi do ograniczeń w życiu społecznym. Tę przypadłość opisano w 2000 roku, a jej klasyfikacja opiera się na zjawisku, które w języku greckim oznacza nienawiść do dźwięków (phonia).

Niektóre dźwięki, takie jak hałas wydawany przez wodę z kranu czy bicie serca, mogą wywoływać intensywne reakcje emocjonalne. W obliczu tych objawów, terapie, takie jak Tinnitus Retraining Therapy (TRT), stają się coraz bardziej popularne wśród pacjentów z mizofonią. Terapie te mają na celu pomoc w adaptacji do dźwięków, które wywołują dyskomfort, poprzez stopniową ekspozycję i naukę technik relaksacyjnych.

Przyczyny nadwrażliwości na dźwięki

Mizofonia, z greckich słów „miso” (nienawiść) i „phonia” (dźwięk), to inaczej nadwrażliwość na dźwięki. Mizofonia objawia się niechęcią lub silnym dyskomfortem na dźwięki odbierane jako nieprzyjemne, choć dla innych osób mogą one być neutralne. Pewne dźwięki, takie jak pisanie na klawiaturze czy odgłosy wydawane przez ludzi, mogą wywoływać u mizofoników silne reakcje emocjonalne, np. przyspieszone bicie serca czy problemy z koncentracją. Mizofonia nie jest chorobą, lecz przypadłością, którą rozpoznaje się metodą diagnostyki różnicowej. Objawy nasilają się szczególnie w sytuacjach stresowych, prowadząc do unikania sytuacji związanych z danymi dźwiękami. Mizofonik często wycofuje się z życia społecznego, co wpływa na codzienne funkcjonowanie.

Przyczyny mizofonii nie zostały jeszcze dokładnie poznane, ale związane są z funkcjonowaniem narządu słuchu i układu nerwowego. Mizofonię często spotyka się u pacjentów cierpiących na szumy uszne (tinitus). W leczeniu stosuje się terapię habituacyjną, w tym tinitus retraining therapy oraz psychoterapię poznawczo-behawioralną, a pomocny może być pomiar nasilenia objawów poprzez Amsterdam Misophonia Scale.

Leczenie mizofonii

Mizofonia to inaczej nadwrażliwość na dźwięki, która może znacząco wpływać na jakość życia. Osoby cierpiące na mizofonię odczuwają silne emocje, takie jak gniew lub lęk, w reakcji na dźwięki neutralne, które nie wywołują dyskomfortu u większości ludzi. Mogą to być np. odgłosy żucia, chrapania, czy głośny oddech. Przyczyny i objawy mizofonii nie są jeszcze w pełni poznane, jednak uważa się, że jest to związane z nieprawidłowym przetwarzaniem dźwięków przez mózg.

Mizofonię rozpoznaje się metodą diagnostyki, często z wykorzystaniem adaptacji skali do pomiaru reakcji na dźwięki. Objawy, jakie wywołują, mogą obejmować drażliwość, złość, a nawet problemy z koncentracją. Leczenie mizofonii może obejmować terapię poznawczo-behawioralną, która pomaga pacjentom radzić sobie z emocjami wywoływanymi przez dźwięki. Ważnym elementem jest także terapia habituacyjna, która polega na stopniowej ekspozycji na dźwięki neutralne, aby wytwarzać tolerancję. Proces leczenia, w którym adaptacja dźwięków jest kluczowa, może być długotrwały, ale skuteczny.

Jak osoba z mizofonią może cierpieć?

Mizofonia to neurologiczne zaburzenie charakteryzujące się nadwrażliwością na specyficzne dźwięki, które u osoby dotkniętej wywołują skrajnie negatywne emocje, takie jak złość, lęk czy irytacja. Typowe wyzwalacze to odgłosy takie jak mlaskanie, stukanie, szelest papieru czy chrapanie. Osoba cierpiąca na mizofonię może odczuwać ogromny stres w sytuacjach, które dla innych są neutralne, a nawet niezauważalne. Skutki tego zaburzenia mogą być poważne: od izolacji społecznej i problemów w relacjach z innymi, po trudności w pracy i życiu codziennym. W wielu przypadkach dźwięki wywołujące ataki mogą prowadzić do unikowych zachowań, co pogłębia uczucie osamotnienia i frustracji. Mizofonia jest stosunkowo mało zbadana, co dodatkowo komplikuje diagnostykę i leczenie. Chociaż terapie, takie jak terapia poznawczo-behawioralna czy specjalistyczne techniki zarządzania stresem, mogą przynieść ulgę, osoby z mizofonią często cierpią w milczeniu, napotykając na brak zrozumienia ze strony otoczenia.

Metody leczenia dla osób cierpiących na tę dolegliwość

Nadwrażliwość na dźwięk, znana również jako hiperakuzja, to dolegliwość, w której codzienne dźwięki, normalnie akceptowalne dla większości osób, stają się nie do zniesienia. Przyczyny tej przypadłości mogą być różnorodne. Najczęściej wiąże się ją z uszkodzeniem nerwu słuchowego lub nieprawidłowościami w obszarze mózgu odpowiedzialnym za przetwarzanie bodźców dźwiękowych. Hiperakuzja może wynikać z urazów akustycznych, zaburzeń neurologicznych, stresu, a nawet migren. Wiele osób cierpiących na tę dolegliwość ma także problemy z układem nerwowym, takie jak stany lękowe czy depresja.

Objawy obejmują uczucie dyskomfortu, bólu lub irytacji podczas słuchania normalnych dźwięków, takich jak rozmowa, dźwięki domowe czy hałas uliczny. Osoby dotknięte hiperakuzją często unikają głośnych miejsc i mogą mieć trudności z normalnym funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Leczenie obejmuje terapie dźwiękowe, ćwiczenia relaksacyjne oraz psychoterapię poznawczo-behawioralną. W niektórych przypadkach stosuje się również aparaty słuchowe z filtrami dźwięków lub leki łagodzące objawy lękowe.