Czym jest badanie angiograficzne tętnic szyjnych? Jakie są wskazania i przeciwwskazania do jego wykonania

Na czym polega angiografia tętnic szyjnych? Możliwe powikłania związane z podaniem środka kontrastowego

Angiografia tętnic szyjnych to badanie inwazyjne, które polega na uwidocznieniu naczyń krwionośnych za pomocą środka kontrastowego i promieniowania rentgenowskiego. Przeprowadza się ją w celu diagnozowania zwężeń tętnic, tętniaków, lub oceny przepływu krwi w naczyniach mózgowych. W trakcie badania pacjent leży na czczo, a do tętnicy udowej wprowadza się cewnik, przez który podaje się środek kontrastowy. Następnie wykonuje się serię zdjęć rentgenowskich, aby uzyskać obraz naczyń mózgowych i szyjnych.

Angiografia klasyczna, angio-TK oraz cyfrowa angiografia subtrakcyjna (digital subtraction angiography) to różne techniki obrazowania stosowane w tym badaniu. Tomografia komputerowa (angio-TK) i rezonans magnetyczny są mniej inwazyjnymi alternatywami, ale nie zawsze dostarczają tak szczegółowych informacji jak angiografia tętnicza.

Wskazania do badania obejmują m.in. udar mózgu, zwężenia tętnic szyjnych, tętniaki, a także choroby niedokrwienne mózgu i serca. Przed przeprowadzeniem angiografii należy ocenić poziom kreatyniny we krwi, ponieważ środek kontrastujący może uszkodzić nerki. Przeciwwskazania obejmują niewydolność nerek, reakcję alergiczną na środek cieniujący oraz obecność metalowych elementów w ciele pacjenta. Powikłania związane z podaniem kontrastu to reakcje alergiczne, niedokrwienie lub udar mózgu.

Jakie są wskazania i przeciwwskazania do wykonania angiografii tętnic?

Angiografia to badanie obrazowe, które pozwala na uwidocznienie naczyń krwionośnych przy użyciu promieni rentgenowskich po podaniu środka cieniującego. Jest to badanie diagnostyczne, stosowane do oceny drożności tętnic i wykrywania zwężeń naczyń, szczególnie w przypadku badań tętnic wieńcowych. W medycynie wyróżnia się różne rodzaje angiografii, np. koronarografię – badanie tętnic wieńcowych – oraz arteriografię, czyli badanie innych tętnic. Angiografia jest niezbędna w diagnostyce choroby niedokrwiennej serca oraz ocenie dna oka.

Wykonanie badania wymaga nakłucia naczynia i wprowadzenia środka kontrastowego, który miesza się z krwią, co umożliwia dokładne zobrazowanie badanego obszaru. W trakcie przeprowadzenia badania pacjent jest poddawany znieczuleniu miejscowemu.

Przeciwwskazania do angiografii obejmują alergię na środki cieniujące, niewydolność nerek czy ciężkie zaburzenia krzepnięcia. Powikłania mogą obejmować uszkodzenia naczyniowe, krwawienia, a także reakcje alergiczne. Mimo to, w kontekście interwencyjnego i diagnostycznego leczenia, angiografia ma kluczowe znaczenie.

Porównanie metod angiografii MR i klasycznej

Angiografia MR (magnetyczno-rezonansowa) oraz klasyczna (cyfrowa angiografia subtrakcyjna, DSA) to metody obrazowania naczyń krwionośnych, w tym tętnic szyjnych. Obie mają szerokie zastosowanie diagnostyczne, jednak różnią się mechanizmem działania, inwazyjnością oraz zastosowaniem środków kontrastowych.

Angiografia MR wykorzystuje pole magnetyczne i fale radiowe, co czyni ją nieinwazyjną i mniej obciążającą dla pacjenta. W wielu przypadkach nie wymaga stosowania kontrastu, ale jeśli jest to konieczne, używa się gadolinu, który rzadko powoduje reakcje alergiczne. Z kolei klasyczna angiografia, będąca metodą inwazyjną, polega na wprowadzeniu cewnika do naczynia krwionośnego, zwykle z kontrastem opartym na jodzie, co wiąże się z większym ryzykiem powikłań.

Wskazania do obu badań obejmują zwężenia tętnic szyjnych, podejrzenie tętniaków, malformacji naczyniowych oraz oceny przedoperacyjne. MR angiografia jest preferowana w przypadkach, gdy pacjent ma przeciwwskazania do kontrastu jodowego lub wysokie ryzyko powikłań, natomiast klasyczna angiografia oferuje większą precyzję, zwłaszcza przy planowaniu interwencji naczyniowych.

Angiografia fluoresceinowa i jej zastosowanie w diagnostyce

Angiografia fluoresceinowa (AF) to nieinwazyjne badanie diagnostyczne, wykorzystywane głównie w okulistyce do oceny naczyń krwionośnych siatkówki i naczyniówki. Polega na dożylnym podaniu fluoresceiny – barwnika, który po dotarciu do naczyń oka jest oświetlany światłem niebieskim, co umożliwia rejestrację jego przepływu za pomocą specjalnej kamery.

Wskazania do angiografii fluoresceinowej obejmują przede wszystkim diagnozowanie i monitorowanie chorób naczyniowych siatkówki, takich jak retinopatia cukrzycowa, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD), zakrzepy naczyń siatkówki oraz stany zapalne naczyniówki. Badanie jest również pomocne w ocenie nowotworów wewnątrzgałkowych.

Przeciwwskazania obejmują głównie uczulenie na fluoresceinę, ciężkie choroby nerek, oraz skłonności do reakcji alergicznych. Należy również zachować ostrożność u pacjentów z astmą lub chorobami sercowo-naczyniowymi.

Powikłania mogą obejmować reakcje alergiczne (wysypka, świąd, duszności), rzadko występują nudności, wymioty czy reakcje anafilaktyczne.

Badania angiograficzne: czym różni się angio-MR od klasycznej angiografii 

Badania angiograficzne to techniki obrazowania naczyń krwionośnych, które pomagają w diagnostyce schorzeń układu naczyniowego. Angio-MR (angiografia rezonansu magnetycznego) i klasyczna angiografia różnią się głównie metodą obrazowania oraz stopniem inwazyjności.

Angio-MR opiera się na rezonansie magnetycznym i nie wymaga użycia jodowych środków kontrastowych, co jest korzystne dla pacjentów z alergią na kontrast lub niewydolnością nerek. Badanie jest bezinwazyjne, bez ryzyka napromieniowania, ale może trwać dłużej i być mniej precyzyjne w wykrywaniu drobnych zmian w naczyniach.

Klasyczna angiografia to metoda inwazyjna, wymagająca wprowadzenia cewnika do naczyń i podania kontrastu. Dzięki temu pozwala na bardzo precyzyjną ocenę naczyń i ewentualne leczenie interwencyjne, np. poszerzenie tętnic. Wiąże się jednak z ryzykiem powikłań, takich jak krwawienia czy reakcje na kontrast.

Wskazania do obu badań obejmują m.in. diagnozowanie tętniaków, zwężeń tętnic, malformacji naczyniowych, a także ocenę naczyń przed zabiegami chirurgicznymi. Angio-MR jest preferowana u pacjentów, u których ryzyko powikłań po klasycznej angiografii jest zbyt wysokie.