Falloplastyka – zabieg rekonstrukcji prącia. Wskazania do zabiegu, przebieg, opieka pooperacyjna.
Operacje tanspłciowe – na czym polegają?
Operacja transpłciowa, czyli tzw. SRS (Sex Reassignment Surgery), znana również jako operacja korekty płci, to zabieg medyczny, polegający na zmianie fizycznej budowy ciała. Dzięki korekcie płci, możliwe jest dopasowanie budowy ciała do tożsamości płciowej osoby poddanej zabiegowi. Warto dodać, że proces tranzycji (korekty płci) składa się nie tylko z operacji transpłciowej, ale też z terapii hormonalnej i psychoterapii.
W zależności od płci, Sex Reassignment Surgery obejmuje różne procedury. W przypadku trans kobiet (MTF) zazwyczaj wykonuje się następujące zabiegi:
- orchiectomię (usunięcie jąder),
- mammoplastykę (powiększenie piersi),
- feminizację twarzy,
- uwydatnienie sromu i warg sromowych większych i mniejszych,
- korekta płci wymaga przeprowadzenia zabiegów, podczas których tworzona pochwa oraz łechtaczka
Z kolei w przypadku transpłciowych mężczyzn, wykonywane są następujące zabiegi:
- masektomia (usunięcie piersi),
- falloplastyka (plastyczna rekonstrukcja penisa),
- stworzenie jąder,
- maskulinizacja twarzy
Należy pamiętać, że operację przeprowadza się wyłącznie na życzenie osoby transpłciowej – nie każdej z nich niezbędna jest rekonstrukcja prącia lub warg sromowych, pochwy lub łechtaczki. Wszelkie zabiegi, mające na celu wytworzenie jąder, głębokiej pochwy, łechtaczki, prącia lub warg sromowych, powinny być przeprowadzane przez chirurgów specjalizujących się w tej dziedzinie. Przed podjęciem decyzji o zabiegu, osoba transpłciowa musi przejść szereg badań i konsultacji, które potwierdzą, że wytworzenie męskich narządów płciowych lub żeńskich narządów płciowych jest wskazane. Wielu chirurgów wymaga również kwalifikacji psychologicznej, potwierdzającej gotowość pacjentów na wykonanie takiego kroku.
Falloplastyka – jak wygląda zmiana warg sromowych w prącie? Jakie jeszcze zabiegi są niezbędne do wykonania tranzycji K/M?
Operacje transpłciowe, takie jak falloplastyka oraz wytworzenie warg sromowych większych, mniejszych, łechtaczki i pochwy, wymagają odpowiedniego przygotowania oraz ścisłego przestrzegania instrukcji i wskazań przed zabiegiem chirurgicznym i po nim. Dzięki temu można minimalizować ryzyko związane z wystąpieniem powikłań. Częste kontrole i opieka medyczna są konieczne dla zapewnienia właściwego procesu gojenia i uniknięcia infekcji.
Rekonstrukcja prącia, czyli falloplastyka, to najbardziej skomplikowany element procesu tranzycji. Warto jednak przypomnieć, że sama falloplastyka nie wystarczy do przeprowadzenia pełnej korekty płci. Większość zabiegów, przeprowadzanych w celu dokonania tranzycji, wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym i wymaga jedno- lub dwudniowego pobytu w szpitalu. Pierwszym zabiegiem, który się wykonuje jest zazwyczaj mastektomia, wykonywana krótko po rozpoczęciu terapii hormonalnej. W procesie usuwane są gruczoły sutkowe i w miejsce piersi tworzona jest gładka, symetryczna pierś. Możliwe jest również zmniejszenie brodawek sutkowych.
Do operacji, które mogą zostać wykonane, zalicza się również metoidioplastyka – powiększona łechtaczka zostaje zamieniona w formę małego prącia. Dzięki przyjmowaniu męskich hormonów, rozmiar łechtaczki osiąga 4-5 cm, co umożliwia wytworzenie męskich narządów płciowych. Ten rodzaj zabiegu nie umożliwia penetracji, ale za to zdolność do osiągania orgazmów zostaje zachowana. Jeśli natomiast pacjentowi zależy na możliwości penetracji, falloplastyka będzie dobrym rozwiązaniem. Jest to najbardziej skomplikowany element korekty płci – operacja tego typu zajmuje najczęściej 8-9 godzin. Podczas zabiegu wargi sromowe mniejsze zostają przekształcone w cewkę moczową, a z warg sromowych większych tworzy się mosznę. W celu stworzenia prącia specjalista korzysta z płata skóry z przedramienia, co umożliwia nadanie objętości wewnętrznej rurki cewki moczowej, odprowadzającej mocz. Falloplastyka umożliwia uzyskanie prącia o długości 12-13 cm, ze zdolnością penetracji.
Pacjent może podjąć decyzję o wszczepieniu implantów jąder. Protezy są wypełnione specjalnym silikonowym żelem i dostępne są w różnych rozmiarach. W połączeniu z tym zabiegiem, wykonuje się również wszczepienie protezy umożliwiającej erekcję. Dzięki temu można pobudzić penisa oraz osiągnąć orgazm. Wśród dostępnych rozwiązań wyróżnia się protezę półsztywną, elastyczną, hydrauliczną oraz nadmuchiwaną. Protezy półsztywne i elastyczne wyróżniają się łatwością w użyciu i penetracji, są całkowicie ukryte i można je wyginać. Protezy hydrauliczne umieszczane są w mosznie w zamkniętym systemie cylindrów, zbiorniku i pompie. Wystarczy nacisnąć je kilka razy, żeby uzyskać erekcję. Nadmuchiwana proteza umieszczana jest z kolei w dolnej części brzucha i zawiera specjalny płyn powodujący erekcję.
Przed przystąpieniem do któregokolwiek zabiegu, umożliwiającego korektę płci, osoby transpłciowe powinny zostać dokładnie poinformowane o wszystkich aspektach operacji oraz możliwych ryzykach i powikłaniach. Tylko dzięki temu, będą one w stanie podjąć świadomą decyzję o poddaniu się konkretnymi operacjom.
Kwalifikacja do leczenia oraz ocena przedoperacyjna
Przed wykonaniem jakiekolwiek zabiegu chirurgicznego, którego celem ma być korekta płci, osoba, która chce poddać się tranzycji, przechodzi proces oceny psychologicznej i fizycznej, umożliwiającej określenie zdolności do przeprowadzenia zabiegów i uzyskania pożądanych rezultatów. Ocena psychologiczna polega na ocenieniu gotowości do operacji oraz zdolności do zaadaptowania się do skutków, które będzie niosło ze sobą poddanie się korekcie płci. Podczas oceny psychologicznej przeprowadzany jest wywiad z psychologiem lub psychiatrą, a także badanie psychologiczne, ocena poziomu depresji, lęku i innych zaburzeń emocjonalnych. Oceniany jest również poziom zadowolenia z życia oraz akceptacji siebie, jako osoby transpłciowej.
Ocena fizyczna obejmuje badania, do których należą:
- badanie krwi i moczu,
- badanie ogólnego stanu zdrowia,
- badania hormonalne,
- ocena stanu nerek i wątroby,
- badania genetyczne
Aby możliwe było przeprowadzenie korekty płci, konieczne jest spełnienie odpowiednich kryteriów medycznych, takich jak m.in. brak chorób serca oraz jakichkolwiek chorób zakaźnych.
Kwalifikacja do zabiegu oraz niezbędne przygotowania, umożliwiające przeprowadzenie korekty
Przeprowadzenie kompleksowej oceny stanu zdrowia psychicznego i fizycznego osoby, która ma zostać poddana tranzycji, wymaga badań wykonanych przez specjalistów z różnych dziedzin medycyny, takich jak:
- endokrynologia,
- psychiatria,
- psychologia,
- chirurgia plastyczna,
- ginekologia,
- urologia
Do badań, które należy wykonać przed wykonaniem jakiegokolwiek zabiegu, zaliczają się badania laboratoryjne (w tym krwi i moczu) oraz badania obrazowe (ultrasonografia i rezonans magnetyczny), pozwalające ocenić anatomiczną budowę narządów płciowych.
Przed operacją bardzo często wymagana jest hormonoterapia, mająca na celu zmianę równowagi hormonalnej i osiągnięcie pożądanych efektów w zakresie rozwoju płciowego.
Przygotowania przedoperacyjne obejmują również konsultacje z anestezjologiem, stosowanie odpowiedniej diety oraz wykonywanie konkretnych zabiegów higienicznych. Pacjent musi również zrozumieć wszystkie aspekty procedury, w tym ryzyka i korzyści, aby podjąć świadomą decyzję o poddaniu się tranzycji.
Przygotowanie do operacji – konsultacja z chirurgiem
Zanim możliwa będzie korekta płci, pacjent musi przejść przedoperacyjną konsultację chirurgiczną, podczas której chirurg omawia ze swoim pacjentem wszystkie aspekty dotyczące zabiegu, takie jak oczekiwania, cel oraz ryzyko związane z ewentualnymi powikłaniami.
W trakcie konsultacji chirurg przeprowadza również wywiad, mający na celu określenie stanu zdrowia pacjenta. W razie wątpliwości, lekarz może zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań. Najczęściej zlecane są badania poziomu poszczególnych hormonów. Warto pamiętać, że decyzja o korekcie płci niesie ze sobą ryzyko powikłań oraz różnych komplikacji. Dlatego przed przystąpieniem do zabiegu, lekarz musi mieć pewność, że ma on szansę powodzenia.
Podczas konsultacji lekarz przedstawia plan operacyjny, uwzględniając technikę operacyjną, rodzaj i zakres zabiegu, oczekiwany czas trwania operacji oraz możliwe powikłania. W trakcie konsultacji osoba, która chce się poddać operacji, ma możliwość zadawania pytań, celem wyjaśnienia ewentualnych nieścisłości i wątpliwości związanych z zabiegiem.
Po przeprowadzeniu konsultacji, chirurg może podjąć decyzję, czy pacjent jest odpowiednio przygotowany do zabiegu i czy spełnia wszystkie kryteria kwalifikacji do operacji transpłciowej. Jeśli tak, możliwe jest przeprowadzenie niezbędnych zabiegów, umożliwiających korektę płci.
Rodzaje zabiegu falloplastyki
Falloplastyka to ogólna nazwa dla operacji plastycznej genitaliów męskich, w celu rekonstrukcji prącia lub stworzenia nowego prącia. Istnieją różne techniki falloplastyki, to, na którą z nich warto się zdecydować, zależy od oczekiwań pacjentów oraz ich fizycznych predyspozycji.
Oto najczęściej wykonywane zabiegi:
- phalloplastyka – technika wykorzystująca mikrochirurgię. Dzięki niej możliwe jest stworzenie prącia, wykorzystując do tego celu płat skóry pacjenta, np. z przedramienia, uda lub brzucha. Wykorzystując mikroskopy, chirurg przeszczepia naczynia krwionośne i nerwy, zapewniając pacjentom pełną czułość prącia. Phalloplastyka to operacja, pozwalająca na stworzenie prącia u mężczyzny, który urodził się bez genitaliów lub też na przeprowadzenie korekty wady wrodzonej,
- metoidioplastyka – w tej technice wykorzystuje się istniejące prącie, które został zdeformowane lub skrócone w wyniku terapii hormonalnej. Chirurg zmienia kształt penisa, aby wyglądał bardziej naturalnie i mógł być wykorzystywany do penetracji,
- falloplastyka z protezą – w tej metodzie wszczepiana jest proteza penisa, umożliwiająca osiągnięcie wzwodu i odbywanie stosunków seksualnych z penetracją. Protezy mogą być kontrolowane za pomocą ruchomych części umieszczonych pod skórą. Ta metoda umożliwia nie tylko tranzycję, ale też jest jedną z metod chirurgicznego leczenia zaburzeń erekcji. Proteza, którą wszczepia się pod skórę składa się z trzech podstawowych elementów: cylindra, pompki i zbiornika na płyn. Cylindry są umieszczane wewnątrz trzonu prącia, a pompka i zbiornik na płyn w mosznie. Podczas operacji falloplastyki z protezą chirurg wykonuje nacięcia w dolnej części brzucha i implantuje cylindry wewnątrz prącia. Części ruchome, kontrolujące pracę protezy, są umieszczane pod skórą, najczęściej w dolnej części brzucha,
- skrotoplastyka – ta technika, w której z tkanki pacjenta tworzy się mosznę,
- skrotoplastyka z implantem – ta technika polega na wszczepieniu silikonowej protezy w mosznę. Proteza zapewnia naturalny wygląd i funkcjonalność
Wszystkie przedstawione wyżej metody mają swoje wady i zalety. Ostateczny wybór zależy od indywidualnych potrzeb i oczekiwań pacjenta. Doświadczony chirurg będzie w stanie dobrać odpowiednią metodę, która będzie w stanie dać pożądane efekty.
Falloplastyka ALT – Płat z okolicy przednio-bocznej uda
Falloplastyka ALT to kolejny rodzaj zabiegu operacyjnego korekty płci, mający na celu stworzenie prącia z wykorzystaniem tkanki pobranej z okolicy przednio-bocznej uda. Zabieg wykonywany jest u osób, które zdecydowały się na korektę płci lub też w wyniku wad rozwojowych lub urazu narządu płciowego, wymagają przeprowadzenia operacji w celu rekonstrukcji penisa.
Podczas zabiegu, chirurg pobiera tkankę z uda pacjenta, raz ze wszystkimi tętnicami, żyłami i nerwami. Następnie lekarz dokonuje transplantacji pobranej tkanki, umieszczając ją w okolicach krocza, celem wytworzenia prącia. Po zabiegu wymagana jest długa i skomplikowana rehabilitacja, mająca na celu przywrócenie pełnej funkcjonalności narządu płciowego.
Jak należy przygotować się do operacji falloplastyki typu ALT?
Oprócz wszystkich opisanych wcześniej kroków, które należy wykonać przed przeprowadzeniem zabiegu chirurgicznego, technika ALT wymaga również:
- przygotowania ciała do zabiegu – należy wprowadzić odpowiednią dietę oraz unikać leków negatywnie wpływających na krzepliwość krwi,
- zmniejszenia napięcia mięśni uda poprzez odpowiednie ćwiczenia fizyczne (i ewentualnie fizykoterapię),
- ustalenia, czy pacjent może wymagać przetoczenia krwi podczas operacji (jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że podanie krwi będzie niezbędne, zaleca się odpowiednio wczesne oddanie własnej krwi, żeby można było ją wykorzystać podczas zabiegu),
- przygotowania do znieczulenia ogólnego,
- usunięcia włosów z okolicy wykonywania zabiegu,
- przygotowania na pobyt w szpitalu po operacji (zwykle 1-2 dni),
- przygotowania pacjenta do rehabilitacji
Wczesne powikłania – występujące w ciągu miesiąca po zabiegu
Do wczesnych powikłań, które mogą wystąpić po poddaniu się zabiegowi falloplastyki zaliczają się:
- krwawienie – występuje rzadko, ale w niektórych przypadkach może zajść konieczność ponownego otwarcie rany i uzupełnienia ubytku krwi,
- infekcja – może wystąpić w ranie operacyjnej lub w obrębie dróg moczowych. Jeżeli dojdzie do rozwoju infekcji, konieczne będzie podanie antybiotyków,
- obrzęk – może wystąpić w okolicach krocza lub ud (zwykle samoistnie ustępuje po upływie kilku dni),
- zaburzenia/brak czucia – mogące utrzymywać się przez kilka tygodni/miesięcy po zabiegu. Uzyskanie czucia zajmuje trochę czasu, ale kiedy już nastąpi, zwykle możliwe jest uzyskanie funkcjonalnej erekcji,
- zaburzenia krążenia – może do nich dojść w wyniku długiego czasu trwania zabiegu i utraty krwi/płynów,
- zaburzenia oddychania – mogą być konsekwencją długiego czasu trwania zabiegu, prowadzącego do niedotlenienia organizmu
W przypadku wystąpienia wczesnych powikłań po operacji u osób transpłciowych, pacjenci muszą , aby jak najszybciej skonsultować się z lekarzem i podjąć odpowiednie kroki w celu leczenia. Współczesna medycyna zapewnia szereg możliwości podnoszenia komfortu osób po zabiegu. Operacje rekonstrukcji penisa mogą skutkować powikłaniami obejmującymi cewkę moczową, ukryte miejsca dawcze, nowo utworzony penis, infekcje pęcherza, a także ewentualnymi problemami dotyczącymi implantu. Niemniej jednak, operacje korekty płci, mające na celu podniesienie komfortu życia pacjentów, są wykonywane z dużą skutecznością.