Gradówka to powszechnie występująca dolegliwość okulistyczna. Objawia się na początku jako czerwony, niewielki, wrażliwy i opuchnięty guzek widoczny na powiece. Przypadłość ta powoduje dyskomfort, chociaż nie towarzyszy jej ból. Niekiedy zmiana ta wymaga leczenia farmakologicznego czy nawet przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego.

Czym jest gradówka?

Gradówka na oku to zgrubienie powieki, do którego dochodzi przez przewlekłe zapalenie gruczołów Meiboma. Gruczoły tarczkowe służą do nawilżania oka i pomagają w zachowaniu szczelności powiek po ich zamknięciu. Jeżeli ujścia gruczołów Meiboma wewnątrz powieki zatkają się, wówczas zacznie gromadzić się w nich wydzielina.

Gradówka na oku daje dosyć charakterystyczne objawy. Na początku swojego rozwoju ma postać małego guzka o galaretowatej konsystencji o barwie czerwono-żółtej. Następnie gradówka na oku przemienia się w grudkę o wielkości grochu. Objawy gradówki łatwo pomylić z jęczmieniem, a więc zakażeniem gruczołu łojowego powieki. Zazwyczaj gradówka na powiece górnej czy dolnej powiece występują u dorosłych, w wieku 30-50 lat, a o wiele rzadziej u dzieci.

Gradówka- przyczyny powstawania

Przyczyna tej dolegliwości jest zatkanie ujścia gruczołu Meiboma, do którego dochodzi najczęściej przez zakażenie gronkowcowe czy też innymi bakteriami. Często gradówka na oku rozwija się u osób, które cierpią także na trądzik różowaty czy borykają się z łojotokowym zapaleniem skóry. Ponadto gradówka występuje też u dzieci z niewyrównaną wadą wzroku.

Trzeba podkreślić to, iż na powiekach obecnych jest kilka rodzajów gruczołów. Nie tylko gruczoły tarczkowe Meiboma, ale także potowe Molla czy łojowe Zeissa. Znajdują się tam też gruczoły łzowe. Wszystkie te gruczoły pełnią ważne zadania dla oka. Jeśli chodzi o gruczoły Zeissa czy Meiboma to są one odpowiedzialne za wytwarzanie substancji lipidowej, czyli składnika filmu łzowego, który nawilża oczy.

Jeżeli rozwinie się zapalenie gruczołu, wówczas płyn łzowy zostaje zahamowany czy nadkażowy, przez co może dojść do rozwoju jęczmienia na oku. Zmiany na górnej powiece są też wynikiem zbyt rzadkiego mrugania. Wtedy oko jest zbyt suche, co natomiast skutkuje jego pocieraniem. W ten sposób przekazywane sa do niego niebezpieczne bakterie. Ponadto, bez mrugania wydzielina obecna w gruczołach, zostaje w nich, przez do rozwija się zapalenie. Do wysychania oka doprowadza także temperatura obecna we wnętrzu.

Gradówka – objawy

Objawy gradówki to zgrubienie powieki, które nie daje dolegliwości bólowych. Jest to zazwyczaj niebolesny, białawy i widoczny dobrze guzek, znajdujący się na dolnej powiece lub górnej powiece. Łatwo go na samym początku pomylić z jęczmieniem. Jeśli doszło do stanu zapalnego, wtedy można też zaobserwować zaczerwienienie skóry nad guzkiem.

Oko jest podrażnione, a powieka obrzęknięta. Objawy te zanikają po kilku dniach, jednak w dalszym ciągu obecny jest twardy i stopniowo rosnący guzek. Co ważne, skórę nad nim można swobodnie przesuwać.

Jak rozpoznać gradówkę oka?

Aby rozpoznać gradówkę, lekarz musi przeprowadzić wywiad medyczny. Weźmie on pod uwagę zgłaszane przez pacjenta objawy. W ostatecznej diagnozie pomoże badanie oka w lampie szczelinowej. W czasie niego okulista przeanalizuje narośl na powiece i ocenia stan gałki ocznej. Przyjrzy się też zaczerwienieniu oka. Lekarz musi też sprawdzić, czy pacjent ma jakieś choroby współistniejące, czyli trądzik różowaty czy też łojotokowe zapalenie skóry.

Powinien też stwierdzić, czy występuje u danej osoby stan zapalny tkanek oczodołu tudzież jakieś schorzenia ogólnoustrojowe. Diagnozowanie gradówki jest dosyć proste. Lekarz nie musi zlecać wykonania dodatkowych badań, wystarczy mu wywiad i dokładne oględziny oka.

Gradówka a jęczmień

Gradówka na oku jest często mylona z jęczmieniem. Warto jednak pamiętać, że te dolegliwości znacząco się od niego różnią. Gradówka jest spowodowana zapaleniem gruczołu tarczkowego, czyli gruczołu Meiboma. Nie powoduje bólu, a jedynie lekki dyskomfort. Zgrubienie to może dotknąć brzegów powiek lub wystąpić nad nimi.

Jęczmień jest to natomiast ostra infekcja gruczołów brzegów powiek, za którą odpowiadają gronkowce lub paciorkowce. Jęczmień objawia się ropnym obrzękiem, zaczerwienieniem i bólem. Niekiedy pacjenci skarżą się także na gorączkę. Przyczyną jęczmienia jest nagromadzenie się wydzieliny w obszarze gruczołów powiekowych. Jęczmień jest też wynikiem zatarcia oczu brudnymi rękami. Niekiedy odpowiada za niego niewłaściwe wykonany demakijaż oka czy też kontakt z oparami chemicznymi.

Gradówka a prosaki

Gradówkę można też pomylić z prosakami. Prosaki to małe torbiele podnaskórkowe, w których znajduje się substancja- keratyna. Występują w obszarze powiek, na skroni, nosie, na policzkach albo rejonie oczodołów. Są małe i wypukłe o kolorze żółtawym czy perłowobiałym. Przypominają ziarna prosa, stąd ich nazwa.

Nie powinno się ich samodzielne przekłuwać czy wyciskać. Aby pozbyć się prosaków, należy wybrać się do gabinetu kosmetycznego. Znane są różne sposoby usuwania prosaków. Można skorzystać między innymi z elektrokoagulacji, wymrażania czy laseroterapii.

Czy gradówka jest zaraźliwa? 

Tak, gradówka jest dolegliwością zaraźliwą. Odpowiadają za nie w końcu bakterie gronkowca, które łatwo się przenoszą. Można się więc nią bez trudu zarazić, z tego względu tak ważne jest zachowanie należytej higieny oraz niedotykanie oczu brudnymi rękami. Należy też zrezygnować z pożyczania cieni do powiek czy tuszu do rzęs.

Gradówka u dziecka

Gradówka na oku jest domeną osób dorosłych, ale może też pojawić się u dzieci. Jeżeli w obrębie powieki dziecka pojawi się takie zgrubienie, należy czym prędzej udać się z nim do okulisty. Leczenie gradówki domowym sposobem nie jest dobrym rozwiązaniem, bez wcześniejszej wizyty u lekarza.

Specjalista zdiagnozuje zmiany i ustali proces leczenia. Aby złagodzić objawy, pomogą ciepłe okłady. Jeśli dziecko już kiedyś miało gradówkę,warto mu przemywać często oczy wacikiem i letnią wodą, co pozwoli na ich oczyszczenie.

Leczenie gradówki

Gradówka niekiedy ustępuje samoistnie, a więc nie wymaga interwencji okulisty. Jeśli jednak utrzymuje się ona przez długi czas, wówczas w przypadku leczenia gradówki używa się kropli antybiotykowych czy steroidowych.

Na tą dolegliwość pomagają także maści z antybiotykiem, którymi smaruje się brzeg powieki co 6- 8 godzin. Jeżeli gradówka nie znika, następuje zmiana ostrości widzenia, tudzież pojawia się ból, wtedy niezbędna jest interwencja chirurgiczna. W przypadku małych zmian zabieg chirurgiczny polega na odprowadzeniu płynu.

Jeśli zmiany są już duże, wówczas lekarz odwraca powiekę, wykonuje nacięcie i łyżeczkowanie zawartości guzka. W kolejnym kroku dezynfekuje raną i zszywa. Zabieg chirurgiczny wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym.

Domowe sposoby leczenia gradówki

Leczenie gradówki w pewnych przypadkach można przeprowadzić domowymi sposobami. Polegają one głównie na masażu powiek, dzięki któremu dojdzie do odetkania i eliminacji nagromadzonej wydzieliny.

Innym sposobem są ciepłe okłady z samej wody czy rumianku, świeżej pietruszki lub zielonej herbaty. Należy je nakładać na oczy i przetrzymywać przez około 10 minut. Co ważne, wykonując masaż powieki czy też regularne przepłukiwanie oczu, nie należy wyciskać czy nakłuwać zmiany. Przed taką czynnością należy wykonać dokładne zmywanie makijażu. Warto pamiętać też o prawidłowej pielęgnacji okolic oczu.

Nieleczona gradówka oka – powikłania

Nieleczona gradówka niesie ze sobą poważne konsekwencje. Może skutkować trwałymi zaburzeniami widzenia i doprowadzić do astygmatyzmu. Może też nastąpić przez nią utrata rzęs. W przypadku powracających zmian należy skonsultować ich występowanie z okulistą. Gradówka częściej występuje u starszych pacjentów, jednak może przytrafić się właściwie każdemu.

Gradówka oka- profilaktyka

Aby uniknąć leczenia chirurgicznego i widocznych blizn, należy pamiętać o tym, jak ważna jest sama profilaktyka. W prosty sposób można uniknąć gradówki oka. Najważniejsze jest to, aby dotykać oczu jedynie czystymi rękami, aby nie przekazywać im bakterii. Jest to szczególnie ważne, zwłaszcza przy zmianie soczewek.

Ponadto należy pamiętać, aby zmieniać je zawsze zgodnie z zaleceniami producenta. Soczewek jednodniowych nigdy nie należy nosić dłużej, natomiast te dwutygodniowe nie wolno nosić dłużej niż właśnie przez te 2 tygodnie. Oczom warto też zapewnić odpowiednią regenerację podczas snu. Dobrze jest też unikać przebywania w miejscach zadymionych i zakurzonych, a także nie siedzieć zbyt długo przed komputerem.

Kobiety muszą natomiast pamiętać o dokładnym zmywaniu makijażu i niepożyczaniu kosmetyków. Nie należy też korzystać z cudzych tuszów do rzęs, eylinerów czy cieni do powiek. Nie wolno też korzystać z kosmetyków, których data ważności już upłynęła. Higiena rak jest niezwykle ważna zwłaszcza w miejscach publicznych, czyli sklepach, restauracjach, kinach. Przed dotknięciem oczu należy w każdym przypadku dobrze wymyć ręce. Polecaną czynnością profilaktyczną jest też przemywanie brzegów powiek co pewien czas, korzystanie z ciepłych okładów czy wykonywanie masażu powiek.