Zakażenia wirusem brodawczaka są jednymi z najczęściej diagnozowanych zakażeń w ludzkim ciele i występują na całym świecie. Obecnie rozpoznaje się ponad 120 różnych typów wirusa brodawczaka ludzkiego. Jest to problem, z którym boryka się wiele osób dorosłych, ale i dzieci. Czym charakteryzuje się i jak można przeciwdziałać brodawce wirusowej? Przekonaj się sam.

Brodawki wirusowe – co to jest?

Brodawki wirusowe, zwane potocznie kurzajkami, zazwyczaj są niewielkiej wielości naroślą na skórze lub błonach śluzowych. Powstają wskutek zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Szacuje się, że mogą dotyczyć nawet 7-10% całej ludzkiej populacji, z kolei zmiany, które powstały wskutek genitalnych typów HPV – około 1% osób aktywnych seksualnie.

Objawy zakażenia wirusem HPV

Zakażenie wirusem HPV może przebiegać w naprawdę różny sposób. Niektóre osoby przebrną przez chorobę bezobjawowo lub z niewielkimi objawami, a inne odczuwać będą nasilone zmiany. Fakt, że w zakażonej okolicy zmiany chorobowe zazwyczaj powiększają się dość wolno tym bardziej przeszkadzać może w skutecznej diagnozie problemu. Nie warto jednak od razu panikować, gdyż nawet w 90% przypadków tego rodzaju zakażenia, organizm jest w stanie sam sobie poradzić z zagrożeniem.

Zmiany na dłoniach i stopach

Wskutek zakażenia HPV mogą powstać pewne zmiany skórne. Najczęściej będą to różnego rodzaju brodawki, które pojawią się na dłoniach lub podeszwach stóp. Mogą pojawiać się pod postacią guzków o dość nierównej powierzchni w rozmiarze do kilku milimetrów, które z reguły są bezbolesne, chociaż zależy to od rodzaju brodawki. Mogą natomiast sprawiać ból przy chodzeniu wtedy, gdy się zlewają. Ponadto, tego rodzaju zmiany mogą swędzieć.

Zmiany w okolicy narządów płciowych

Zmiany mogą także być zlokalizowane w okolicach narządów płciowych (prącie, srom, okolice okołoodbytnicze) w postaci różowawych, kalafiorowatych guzków o niewielkim rozmiarze. Zwykle są wyniosłe lub płaskie, a powierzchnia gładka bądź rogowaciejąca. Mogą również pojawić się zmiany w obrębie samej szyjki macicy, które mogą zostać stwierdzone w trakcie cytologii lub innego badania ginekologicznego.

Zmiany w jamie ustnej

W przypadku błony śluzowej jamy ustnej zmiany mogą być nieduże, płaskie i niekiedy o białej barwie.

Zmiany nowotworowe

Zazwyczaj rosną szybko i równie szybko się rozprzestrzeniają, a także łatwiej krwawią. Do najbardziej charakterystycznych nowotworów, które związane są z wirusem HPV, należy zaliczyć raka brodawkującego, który występuje pod postacią kłykcin kończystych i zazwyczaj pojawia się w okolicach zewnętrznych narządów płciowych.

Warto zaznaczyć, że w przypadku wystąpienia jakichkolwiek zmian na skórze warto udać się do lekarza, który wyda stosowną diagnozę co do powstałego problemu. Istotna większość zakażeń wskutek HPV zanika samoistnie w ciągu roku lub dwóch.

Brodawka wirusowa – rodzaje brodawek wirusowych

Brodawki wirusowe są szeroką kategorią, w skład której wchodzą konkretne rodzaje brodawek wirusowych. Wśród nich możliwe staje się wyróżnienie następujących rodzajów brodawek wirusowych:

• Brodawki skórne – częściej pojawiają się pomiędzy 12 a 16 rokiem życia, najczęściej zlokalizowane są na dłoniach i stopach,
• Brodawki stóp (podeszwowe) – pojawiają się na podeszwach stóp,
  • Brodawki mozaikowe stóp,
  • Głębokie brodawki stóp (myrmecia),
• Brodawki okołopaznokciowe – występują zwykle wokół paznokci lub pod nimi.

Brodawki skórne to niewielkie narośla, które najczęściej pojawiają się w obrębie skóry i na palcach dłoni i stóp. Początkowo spotkać się można z tylko jedną grudką, która jednak po kilku tygodniach rozsiewa się na okoliczne miejsca. Podobnie do nich wyglądać mogą brodawki łojotokowe, róg skórny czy liszaj płaski. Z tego powodu w przypadku wątpliwości najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Brodawki, które lokalizowane są na podeszwach stóp i występować mogą pod postacią brodawki mozaikowej lub głębokiej. Często zakażenie wirusem HPV może mieć miejsce w przestrzeni publicznej, w której ludzie chodzą boso, jak baseny czy na salach gimnastycznych. Brodawki mozaikowe wywoływane są najczęściej przez wirusa HPV 2 i charakteryzuje się przewlekłym przebiegiem i niebolesnymi zmianami. Stosunkowo rzadko ustępuje samoistnie. Z kolei brodawki głębokie powstają wskutek wirusa HPV 1 i są głębokimi grudkami, często krwotocznymi. Jest to wariant bolesny, jednak ze skłonnością do samoistnego ustępowania.

Wyróżnia się także brodawki płaskie, które także wywoływane są przez skórne typy HPV. Brodawki płaskie najczęściej spotykane są pod postacią odbarwionych grudek na twarzy lub grzbietowych częściach dłoni. Tego rodzaju zmiany skórne często występują w miejscach uszkodzeń. Ranki powstałe wskutek skaleczenia lub zadrapania mogą dodatkowo zwiększać ryzyko tego rodzaju brodawki. Zazwyczaj znikają same po pewnym czasie.

Brodawka wirusowa – metody leczenia

Istnieją różne metody terapii brodawek wirusowych. Często proces leczenia rozpoczyna się od stosowania preparatów keratolitycznych, które zawierają w sobie substancje powodujące złuszczanie naskórka, a co za tym idzie degradację brodawki wirusowej. Podaje się także leki immunomodulujące, których zadaniem jest stymulacja mechanizmów odpornościowych do zwalczania wirusa. Wykorzystuje się także krioablację (wymrażanie), elektrokoagulację bądź laseroterapię. Dobre rezultaty przynosi także terapia fotodynamiczna, która skupia się na podawaniu leku aktywowanego światłem.

Profilaktyka

Brodawki wirusowe powodują uszkodzenia naskórka. Aby takie zakażenie wirusem nie wdarło się do organizmu, konieczne staje się zastosowanie odpowiedniej profilaktyki. Istotne jest unikanie przedmiotów, które mogą mieć kontakt z powierzchnią skóry, jak bielizna, ręczniki lub obuwie. W miejscach publicznych, w których porusza się boso, warto chodzić w klapkach.

Leczenie

Leczenie brodawek wirusowych należy wdrożyć jak najszybciej po rozpoznaniu objawów, gdyż nie tylko skróci to czas zmian skórnych, ale i zapobiegnie dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa HPV.

Nie istnieje jeden lek, za pomocą którego wirus HPV zostanie usunięty z organizmu, przez co obecnie stosuje się leczenie miejscowe zmian chorobowych. Dzieli się je na zachowawcze, które polega na miejscowym stosowaniu odpowiednich leków (np. kwas salicylowy) oraz inwazyjne, czyli zabieg chirurgiczny lub wymienione wcześniej metody.

Czy zawsze warto się leczyć?

Odpowiedź brzmi: tak. Chociaż rzadko stanowią istotne zagrożenie dla życia i zdrowia osoby zakażonej, leczenia warto się podjąć na przykład ze względu na:

• Sporą zaraźliwość samego wirusa i stosunkowo łatwe rozprzestrzenianie się,
• Potencjalną bolesność w niektórych przypadkach brodawek,
• Nieestetyczny wygląd, który może prowadzić do dyskomfortu psychicznego i trudności w kontaktach z innymi.

Wirus brodawczaka ludzkiego – choroby przenoszone drogą płciową

Choroby przenoszone drogą płciową, zwane niegdyś wenerycznymi, są grupą chorób zakaźnych, które przenoszą się wskutek kontaktów płciowych. W związku z tym, zakażenie wirusem HPV może być spowodowane kontaktem seksualnym z zakażoną osobą, która często jest nieświadoma zagrożenia. Dzieje się tak, gdyż objawy brodawek wirusowych mogą być niezauważalne lub po prostu bagatelizowane.

Kłykciny kończyste

Powstają wskutek wirusa HPV, w którego wyniku pojawiają się brodawki w okolicach narządów płciowych (np. na wargach sromowych lub jądrach) czy w okolicach odbytu. Zwykle choroba ta jest leczona za pomocą odpowiednich maści, a w skrajnych przypadkach za pomocą zabiegu chirurgicznego.

Brodawka wirusowa – inne schorzenia

Brodawki wirusowe często jednak stanowią problem wyłącznie kosmetyczny, a ponadto nieraz samoistnie znikają. Rzadziej, różne typy wirusa prowadzą do zakażenia wskutek kontaktu seksualnego i odpowiadają za powstawanie zmian w okolicach narządów płciowych, odbytu oraz szyi i głowy. Z tego powodu różnego rodzaju zmiany skórne, które zostaną zauważone, powinny być niezwłocznie skonsultowane z odpowiednim lekarzem specjalistą.

Ponadto w przyrodzie występuje jeszcze kilkadziesiąt różnych typów HPV, które są odpowiedzialne za zaburzenia różnicowania komórkowego w obrębie nabłonka szyjki macicy. Niekontrolowany rozrost nabłonka może ostatecznie prowadzić do raka szyjki macicy. Zakażenia, które wywołane są przez tzw. onkogenne typy wirusa, mogą przez długi czas rozwijać się bezobjawowo. Można się jednak ustrzec przed nowotworem za pomocą cytologii, która jest badaniem o potwierdzonej skuteczności w wykrywaniu wszelkich chorób. Z tego powodu wszystkie kobiety powinny regularnie się jej poddawać. Tego rodzaju brodawka wirusowa rzadziej spowoduje nowotwory złośliwe odbytu, pochwy, jamy ustnej czy gardła.

Szczepienia przeciwko HPV

W Polsce dostępne są pewne szczepionki profilaktyczne, które mają zapewnić ochronę przed zakażeniem wirusem HPV okolicy anogenitalnej. Tego rodzaju zabiegi najlepiej przeprowadzić już w wieku 11-12 lat, chociaż zalecane są także osobom dorosłym. Zanim jednak podejmie się jakąkolwiek decyzję, warto porozmawiać o niej z odpowiednim specjalistą.