Krostki na podniebieniu- o czym mogą świadczyć?

Krostki obecne na podniebieniu mogą mieć wiele przyczyn. Niektóre z nich są tylko małą niedogodnością, ale inne mogą być objawem poważnego schorzenia wymagającego leczenia. Zmiany tego typu mają etiologię wirusową lub bakteryjną. Białe grudki w gardle są często powikłaniem paciorkowcowego zapalenia gardła. Czerwone kropki wynikają natomiast z powiększenia grudek chłonnych, a więc skupisk tkanki limfatycznej. Wizyta u lekarza pozwoli na prawidłową diagnozę i rozpoczęcie skutecznego leczenia. Tego typu zmian nie należy bagatelizować. Co najczęściej powoduje krosty na podniebieniu?

Angina

Czerwone krostki na podniebieniu mogą wskazywać na anginę, a więc zapalenie gardła i migdałków. Pojawiają się one zwłaszcza u dzieci. Angina jest to choroba zakaźna, która wymaga leczenia antybiotykami oraz izolacji. Do zakażenia dochodzi poprzez drogę kropelkową oraz kontakt z osobą chorą. Na początku pacjent może skarżyć się na gorączkę oraz ból gardła. Jeśli chodzi o anginę wirusową, to przebiega ona dosyć łagodnie i najczęściej dotyka osób dorosłych. Bardziej dokuczliwe objawy daje angina bakteryjna.

Pacjent może cierpieć na silny ból gardła, który utrudnia mówienie i przełykanie, jak i wysoką gorączkę. Ponadto łatwiej jest się nią zarazić, gdyż okres wylęgania się jest dłuższy, aniżeli anginy o podłożu wirusowym. Czerwone krosty na podniebieniu miękkim są rzadkim, lecz specyficznym objawem paciorkowcowego zapalenia gardła o podłożu bakteryjnym. Schorzenie to powodują paciorkowce beta-hemolizujące z grupy A albo bakterie Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis. Poza czerwonymi krostkami na podniebieniu angina paciorkowcowa daje takie objawy jak:

• spuchnięte węzły limfatyczne,
• ból gardła,
• ból głowy,
• ból mięsni,
• gorączka powyżej 38°C,
• ogólne osłabienie organizmu,
• ropny nalot na migdałkach podniebiennych.

Prawdopodobieństwo wystąpienia anginy paciorkowcowej jest szczególnie wysokie wśród dzieci w wieu 3-14 lat.

Jak rozpoznać anginę bakteryjną i wirusową?

Objawy charakterystyczne dla zakażenia bakteryjnego paciorkowcami to obrzęk oraz przekrwienie migdałów. Są one pokryte białym nalotem, który przekształca się z czasem w ropne plamki. Dochodzi też do widocznego powiększenia węzłów chłonnych. W anginie o podłożu wirusowym pojawia się też kaszel i katar. Właściwą diagnozę jest w stanie postawić lekarz, biorąc pod uwagę zaobserwowane objawy kliniczne oraz wykonane badania mikrobiologiczne.

Jak leczy się anginę?

Anginę ropną leczy się przy pomocy antybiotyków. Ponadto pacjentowi podawane są środki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Co ważne, podczas trwania choroby należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu, w szczególności w czasie trwania gorączki. Na bolące gardło pomogą natomiast pastylki do ssania.

Po 24 godzinach od zastosowania pierwszej dawki leku chory zazwyczaj przestaje już zarażać, jednak najlepiej zachować dłuższą izolację. W przypadku osób cierpiących na anginę wirusową wdrąża się leczenie objawowi. Chory powinien dużo odpoczywać i przyjmować leki na ból gardła i gorączkę. Warto pamiętać, że wirusy wykazują się odpornością na antybiotyki, a więc ich zastosowanie jest nieskuteczne, a ponadto prowadzi do osłabienia organizmu.

Wirus opryszczki

Zakażenie wirusem HSV-1 może skutkować opryszczką wargową, która powoduje dyskomfort, chociaż jest nieszkodliwa dla zdrowia. U dzieci natomiast dochodzi niekiedy do opryszczkowego zapalenia jamy ustnej. Schorzenie to ma o wiele cięższy przebieg u najmłodszych. Oprócz czerwonych plam w jamie ustnej, które przybierają postać pęcherzów z płynem zakaźnym, towarzyszą mu też takie objawy jak wysoka gorączka i ogólne złe samopoczucie. W skrajnych przypadkach opryszczkowe zapalenie jamy ustnej może wymagać hospitalizacji.

W leczeniu stosuje się leki wysuszające oraz przeciwwirusowe, a także środki przeciwgorączkowe. Co ciekawe, wirusa opryszczki nie da się wyeliminować z organizmu. Raz zarażona osoba będzie miała słabsze jej nawroty, ale może w dalszym ciągu zarażać innych. Co ważne, nawet ok. 90% populacji jest nosicielami HSV-1. U większości wirus jest w stanie uśpienia, natomiast daje objawy choroby dopiero, przez wpływ pewnych czynników zewnętrznych (promieniowanie słoneczne, miesiączka, stres, infekcja).

Ziarniak szczelinowaty

Długotrwałe podrażnienie podniebienia spowodowane ciałem obcym zlokalizowanym w jamie ustnej (np. protezy zębowe) może być przyczyną wystąpienia łagodnych zmian, czyli ziarniaka szczelinowatego. Są to podłużne, pojedyncze albo mnogie guzopodobne fałdy błony śluzowej, zazwyczaj na szerokiej podstawie. Mogą być zlokalizowane w przedsionku jamy ustnej, na wewnętrznej powierzchni policzka lub wargi albo na podniebieniu twardym. Ich leczenie wymaga interwencji chirurgicznej. Niewielkie zmiany usuwa się w znieczuleniu miejscowym, a większe wymagają zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogólnym.

Afty

Afty wbrew pozorom pojawiają się nie tylko na wewnętrznej stronie policzków czy na wargach. Mogą one wystąpić też we wszystkich innych obszarach jamy ustnej, również w formie krostek na podniebieniu. Afty wywoływane są kontaktem z czynnikami drażniącymi, stresem czy też przyjmowaniem danego rodzaju pożywienia. Zazwyczaj przybierają formę małych, czerwonych krostek. Ich leczenie jest bardzo łatwe, gdyż w drogeriach i aptekach dostępne są specjalne spraye na afty.

Tego rodzaju owrzodzenia goją się zazwyczaj w ciągu 7-10 dni. Afty można też płukać ziołowymi płynami do płukania jamy ustnej, które mają właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. Owrzodzenia można też smarować nadmanganianem potasu, który wystarczy nałożyć patyczkiem do uszu. Trzeba też pamiętać o odpowiedniej profilaktyce. Niezwykle ważne jest prawidłowa higiena jamy ustnej oraz regularne kontrole u dentysty. Aby wzmocnić układ odpornościowy, należy przyjmować probiotyki. Należy też pamiętać o zdrowej diecie i unikaniu potraw ostrych i kwaśnych, gdyż działają one drażniąco na błonę śluzową jamy ustnej.

Pleśniawki

Czerwone plamki na podniebieniu pojawiają się często u niemowląt. Są one wynikiem zakażenia drożdżakiem Candida albicans. W małych ilościach są obecne naturalnie w organizmie człowieka, a mianowicie we florze jelitowej oraz w narządach płciowych u kobiet. Ich namnażanie jest zatrzymywane przez właściwie funkcjonujący układ odpornościowy. U pacjentów z obniżoną odpornością może wywołać zakażenie kandydozą, a więc grzybicą. Niestety jest ona dosyć trudna do wyleczenia, a ponadto wykazuje się odpornością na leki. Aby ją zdiagnozować, lekarz nakazuje wykonanie wymazów, wycinków oraz badania krwi. Na skórze pojawia się swędzące zaczerwienienie oraz wysypka, niekiedy towarzyszy jej też przykry zapach z ust.

Kto jest narażony na zakażenie pleśniawkami?

Na wystąpienie czerwonych plamek w jamie ustnej narażone są zwłaszcza osoby z osłabioną odpornością, po leczeniu antybiotykami, palacze, cukrzycy, z niedoborami witamin i minerałów. Schorzenie to przenoszone jest zazwyczaj endogennie, a więc wewnątrz organizmu człowieka. Niemowlęta natomiast mogą zarazić się od swojej matki podczas porodu. U małych dzieci zmiany skórne występują, kiedy zaczynają ząbkować tudzież spanie ich odporność. Leczenie opiera się na przyjmowaniu środków przeciwgrzybicznych. Ponadto zalecana jest dieta uboga w cukry, gdyż stanowią one pożywkę dla rozwoju grzybów.

Wirus coxsackie

Wirus coxsackie odpowiada za pryszczycę, która przejawia się bolesnymi pęcherzami oraz czerwonymi plamkami na podniebieniu, stopach i rękach. Zazwyczaj dotyka on dzieci poniżej 5 roku życia, jednak występuje też u osób starszych. Leczenie go wymaga zastosowania leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i płynów do płukania jamy ustnej. Przynoszą one ulgę i koją dolegliwości związane z owrzodzeniami jamy ustnej.

Wirus bostoński

Kolejną przyczyną obserwowania czerwonych krostek na podniebieniu jest tak zwana choroba bostońska. Jest ona nazywana także wirusem bostońskim. To niezwykle zakaźne schorzenie wywoływane przez enterowirusy, takie jak Coxsackie. Choroba ta okazuje się niebezpieczna zwłaszcza dla kobiet ciężarnych, ponieważ zwiększa ryzyko poronienia w pierwszym trymestrze ciąży. W leczeniu bostonki nie wykorzystuje się antybiotyków, natomiast leczy się same jej objawy. Pacjent przyjmuje więc preparaty przeciwgorączkowe i przeciwbólowe.

Mononukleoza

Mononukleoza nazywana jest potocznie chorobą pocałunków. W jej przebiegu występują czerwone krostki zlokalizowane na podniebieniu i w gardle. Jest to zakaźne schorzenie pojawiające się zwłaszcza u nastolatków i osób dorosłych. Odpowiada za nie wirus Epsteina-Barr (EBV). Objawami mononukleozy są:

• zatkany nos,
• brak apetytu,
• owrzodzenia narządów płciowych,
• silne zmęczenie,
• wysoka i długotrwale utrzymująca się gorączka,
• czerwone krostki na podniebieniu,
• obrzęk powiek,
• powiększone węzły chłonne, wątroba i śledziona,
• nieustanny ból gardła.

U pacjentów z mononukleozą stosuje się leczenie objawowe.

Płonica

Płonnina, czyli szkarlatyna wywoływana jest przez paciorkowce β-hemolizujące grupy A. Zakażenie następuje drogą kropelkową. Szkarlatyna dotyka zwłaszcza dzieci, jednak może też zdarzyć się u osób dorosłych. Jej objawem są czerwone krostki na podniebieniu, zgięciach łokciowych, podkolanowych, piersiach, brzuchu i pośladków. Właściwie wysypka może objąć wszystkie części ciała.

Zazwyczaj mija ona w ciągu tygodnie. Innymi jej objawami jest łuszczenie się skóry, bóle głowy, wysoka gorączka, powiększone węzły chłonne i żywoczerwony język. Leczenie polega na podawaniu pacjentowi antybiotyków. Nieleczona szkarlatyna u osób dorosłych niesie ze sobą poważne konsekwencje, gdyż może doprowadzić do rozwoju sepsy.

Erytroplazja

Erytroplazja to dosyć rzadka choroba dotykająca osoby starsze, a zwłaszcza mężczyzn. Jest to stan przedrakowy jamy ustnej o wysokim ryzyku zezłośliwienia. Oprócz kropek pacjent może zmagać się z mrowieniem i pieczeniem w ustach. Do jej rozwoju przyczynia się palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. W tym wypadku niezbędne jest usunięcie zmian podczas operacji, poprzez wymrażanie ciekłym azotem czy laserowo.

Choroba Behçeta

Charakteryzuje się bolesnymi aftami oraz owrzodzeniami jamy ustnej, które często nawracają. Zmiany chorobowe mogą obejmować: płuca, układ nerwowy, narządy płciowe, narząd wzroku, serce, stawy i przewód pokarmowy. Przypadłość leczy się kolchicyną i glikokortykosteroidami.

Rak jamy ustnej

Niebezpieczną chorobą wywołującą krotki w jamie ustnej jest nowotwór. Jego objawem jest także ból, powiększenie węzłów chłonnych i krwawienie. Przyczyną raka jest głównie palenie papierosów. Leczenie raka jamy ustnej polega zazwyczaj na wycięciu guza.

Hiperdoncja

Rzadką przyczyną pojawiania się zgrubień na podniebieniu twardym jest tak zwana hiperdoncja. Mechanizm tego schorzenia polega na wyrzynaniu się dodatkowych zębów u pacjenta, w obszarze podniebienia. Na początku przebiegu tej przypadłości tworzą się krostki na podniebieniu twardym. Przyczyną wyrzynania się dodatkowych zębów jest między innymi nadaktywność tak zwanych listewek zębowych. Niekiedy problem ten związany jest z wrodzonymi zaburzeniami genetycznymi.

Wszelkiego rodzaju zmiany w obszarze jamy ustnej mogą powodować pewien dyskomfort. Wiążą się z różnymi schorzeniami, a ich przyczyn jest wiele. W przypadku zaobserwowania podejrzanych krostek na podniebieniu czy w innych częściach jamy ustnej najlepiej udać się do lekarza. Zdiagnozuje on problem i dostosuje odpowiednie leczenie.