Włókniaki na twarzy – czym są i czy da się je usunąć?

Włókniaki skórne są często pojawiającymi się zmianami zarówno na twarzy, jak i na innych częściach ciała. Pomimo tego, że są to zmiany łagodne i nie wykazują tendencji do zezłośliwienia, to jednak stanowią dla wielu osób problem natury estetycznej. Właśnie dlatego wielu pacjentów właśnie ze względów estetycznych decyduje się na ich usunięcie.

Czym są włókniaki skórne?

Włókniaki należą do skórnych zmian nowotworowych, jednak nie stanowią one zagrożenia dla zdrowia. Ich obecność nie jest w żaden sposób szkodliwa, gdyż mają one łagodny charakter. Budowa komórek włókniaka przypomina prawidłową komórkę, sąsiadującą z nim. Co ważne, taka zmiana nie daje przerzutów do organizmu.

Rodzaje włókniaków

Na ciele człowieka może pojawić się włókniak miękki lub włókniak twardy. Oba te rodzaje nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Różnią się one pewnymi cechami, takimi jak rozmiar, miejsce lokalizacji czy kolor zmiany. Podstawowe typy włókniaków:

Włókniak miękki

Jest to uszypułkowana grudka, zazwyczaj o barwie cielistej albo brązowej. Da się niekiedy wprowadzić w głąb skóry poprzez ucisk palcem. Zmiany te składają się ze skóry właściwej i naskórka. Są dosyć małe, gdyż osiągają średni rozmiar od 2 do 5 mm. Taka zmiana najczęściej występuje w fałdach skóry, zwłaszcza w obszarze szyi. Może być to pojedyncza zmiana czy też całe skupisko grudek.

Włókniak skóry może mieć charakter wrodzony i dotyka osób w każdym wieku. Jest szczególnym utrapieniem dla młodych kobiet, gdyż przeszkadza im często w codziennym życiu. Występowanie tych zmian nasila się zwłaszcza w okresie ciąży. W przypadku włókniaków miękkich ich rozpoznanie skupia się na samym wyglądzie i lokalizacji. Trzeba je różnicować z:

• nerwiakowłókniakami – pojawiają się na przykład w przebiegu choroby von Recklinghausena. Jest to schorzenie genetyczne o dziczeniu autosomalnym dominującym, w którym to na ciele pojawiają się między innymi guzy wewnątrzczaszkowe. Choroba jest nieuleczalna, a do jej objawów zalicza się też opóźnienie rozwoju umysłowego czy padaczkę,
• brodawkami łojotokowymi – są przeważnie ciemniejsze od włókniaków miękkich. Jeśli pojawiają się w dużej ilości na tułowiu, wówczas mogą być objawem rozwoju nowotworu przewodu pokarmowego czy raka podstawnokomórkowego albo kolczystokomórkowego. Wtedy niezbędne jest wycięcie zmiany i przebadanie jej histopatologicznie.

Włókniaki miękkie, określane również mianem włókniaków wiszących są zmianami wrodzonymi, który zostają z człowiekiem do końca jego życia. Często do ich wystąpienia dochodzi przez uwarunkowania genetyczne.

Nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, jednak niestety często dotykają obszaru twarzy. Włókniaki na powiekach oczu, twarzy, szyi, czy w okolicach karu nie dają dolegliwości bólowych, jednak są problemem estetycznym, w szczególności dla pań.

Włókniak twardy

Jak rozpoznać włókniak twardy? Włókniaki twarde występują najczęściej pojedynczo. Są to uniesione grudki albo guzki o kolorze od jasnobrązowego do czerwonobrązowego. Znajdują się na skórze i wraz z nią można je przesuwać względem podłoża. Mnogie zmiany tego typu obserwuje się u osób cierpiących na zaburzenia odporności.

Przyczyny powstawania włókniaków twardych to przede wszystkim użądlenia owada i zapalenie mieszków włosowych. W środku są często ciemniejsze aniżeli na obwodzie, który przybiera barwę prawidłowej skóry. Włókniaki twarde mogą pojawić się na kończynach dolnych, twarzy, jak i na innej części ciała. Są większe od zmian miękkich, gdyż osiągają od 3 do 10 mm.

Zauważa się je zwłaszcza u pacjentów w wieku 20-50 lat, w szczególności u mężczyzn. Włókniaki twarde pojawiają się stopniowo i zdarzają się przypadki, że mogą delikatnie boleć przy ucisku, jak i swędzieć. Takie zmiany utrzymują się latami i ustępują samoistnie. Włókniak twardy nie tworzy zmian uszypułowanych i nie daje się odprowadzić w głąb skóry poprzez ucisk palca. Tak samo, jak i włókniak miękki, zmiana ta może przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu. Co ważne, jest ona zmianą nabytą, pojawiającą się w szczególności u osób starszych, natomiast ich ilość wzrasta wraz z wiekiem człowieka.

Włókniaki- przyczyny występowania

Badacze nie poznali jak dotąd dokładnej przyczyny powstawania włókniaków. Twierdzą jednak, iż głównym czynnikiem jest dziedziczność. W przypadku, kiedy rodzice mieli na skórze włókniaki, wówczas ich dzieci mają zwiększone ryzyko ich wystąpienia. Innym czynnikiem jest sam wiek.

Zmiany te obserwuje się zazwyczaj u osób po 40 roku życia. Ponadto występuje też u pacjentów z nieprawidłowo działającym układem hormonalnym (wzrost zawartości hormonów płciowych w organizmie, guz przysadki mózgowej, tarczyca). Do występowania włókniaków twardych i miękkich przyczyniają się też:

• częsta hipotermia danych obszarów skóry,
• niezdrowa dieta,
• częste infekcje i przewlekłe ogniska zapalne na skórze,
• nadmierne pocenie się,
• niekomfortowe ubrania, częste pocieranie skóry elementem garderoby,
• zbyt częsta i długa ekspozycja na słońce,
• użądlenia owadów,
• nadmierna wilgotność skóry.

Co zwiększa ryzyko wystąpienia włókniaków skórnych?

Ryzyko powstawania włókniaków nabytych zwiększają takie czynniki jak:

• otyłość,
• miejscowy stan zapalny,
• zaburzenia gospodarki hormonalnej,
• cukrzyca,
• choroby związane z zaburzeniami układu odpornościowego,
• miejscowe uszkodzenie tkanek.

Ich występowanie może też być wynikiem stosowania leków immunosupresyjnych oraz zakażenia wirusem HIV. Włókniaki często obserwuje się także u kobiet w okresie ciąży.

Powikłania związane ze wzrostem włókniaków skóry

Włókniaki miękkie i twarde są łagodnymi nowotworami. Jeżeli jednak guz rośnie zbyt szybko, wówczas istnieje ryzyko jego zamienienia się w złośliwy. W tym wypadku należy go jak najszybciej usunąć. Lekarze zalecają też usunięcie tych zmian, jeżeli pocierają one o ubrania i są przez to uszkadzane.

Zaczynają krwawić czy pokrywać się łuskami. Taki stan może też doprowadzić do rozwoju infekcji, bólu, obrzęku i wycieku ropnego. To natomiast skutkuje często pogorszeniem stanu zdrowia i gorączką.

Istnieje wiele metod leczenia włókniaków. Możliwe jest ich usunięcie chirurgiczne, laserowe, ale nie tylko. To dermatolog dobierze dla danego pacjenta skuteczną i bezpieczną metodę. Oczywiście, znane są pewne domowe sposoby usuwania tych zmian skórnych. Jedną z nich jest między innymi przemywanie obszaru zmienionego octem. Warto jednak pamiętać, że domowe sposoby może doprowadzić do podrażnienia skóry, a więc usuwanie włókniaków najlepiej pozostawić doświadczonym specjalistom.

Czy włókniaki skóry są niebezpieczne?

Włókniaki skóry mają charakter nowotworowy, jednak są to zmiany łagodne. Nie stanowią więc zagrożenia dla zdrowia. Nie są złośliwe i nie dają przerzutów. Ich leczenie nie jest więc konieczne.

Na ich usunięcie decydują się zwłaszcza kobiety, dla których jest to pewnego rodzaju defekt, który pogarsza ich samoocenę i poczucie własnej atrakcyjności. W przypadku włókniaków pojawiających się w miejscu widocznym, takich jak twarz, warto więc zastosować dobraną przez lekarza metodę usuwania tych zmian.

Diagnostyka włókniaków- jak wygląda?

Włókniaki swoim wyglądem przypominają inne zmiany skórne, które mogą okazać się szkodliwe dla zdrowia człowieka. Z tego względu nie należy ich bagatelizować, a najlepiej zgłosić się z nimi do lekarza dermatologa. Specjalista zdiagnozuje problem i określi to, czy zmiana jest łagodna, czy jest czymś poważniejszym i wymaga leczenia.

Rozpoznanie włókniaków wykonuje się na podstawie ich miejsca występowania oraz wyglądu zmian skórnych. Ponadto, podczas diagnozy lekarz ustala typ komórek tworzących zmianę. Niekiedy niezbędne jest przeprowadzenie badań histologicznych, aby wykluczyć groźne nowotwory.

Kiedy warto zdecydować się na usunięcie włókniaka skóry?

Pomimo tego, że włókniaki miękkie i włókniaki twarde nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka, to jednak czasem warto zdecydować się na jego usunięcie. Taki zabieg polecany jest zwłaszcza tym osobom, których umiejscowienie zmiany skórnej odbija się negatywnie na codziennym życiu. Dzieje się tak w przypadku włókniaków zlokalizowanych na powiece, które utrudniają normalne widzenie czy mruganie.

Czasem narośla występują w wyjątkowo wrażliwych miejscach (stopy, pachy, biust, szyja, pachwiny), gdzie są narażone na otarcia i podrażnienia. Mogą wówczas powodować dyskomfort, a nawet ból i świąt, wtedy też warto rozważyć ich eliminację.

Metody usuwania włókniaków

Wybór odpowiedniej metody zależy od wielkości zmiany, jej rodzaju i lokalizacji. To lekarz decyduje, którą procedurę można w danym wypadku zastosować. Jeśli zmiany są duże, wówczas najczęściej decyduje się ona na interwencje chirurgiczną. Włókniaki mogą być usuwane przez takie metody, jak:

• elektrostymulacja– polega na wykorzystaniu prądu o wysokiej częstotliwości, który wpływa na białka budujące tkanki włókniaka. Skutkuje to zwiększeniem jego temperatury. Białko ścina się, dzięki czemu można bez trudu usunąć tkankę,
• krioterapia– czyli wymrażanie ciekłym azotem. Procedura opiera się na zastosowaniu strumienia par ciekłego azotu na dany obszar ciała na ok 1-5 minut,
• laserowe usuwanie włókniaków– to metody bezdotykowa, dokładna i wysoce skuteczna. Co ważne, laser nie uszkadza skóry otaczającej zmianę. Metoda ta polecana jest także do usuwania włókniaków z twarzy. Jest szybka a przy tym bezbolesna. Niekiedy lekarz może zadecydować o podaniu środków znieczulających. Laser tworzy dodatkową antybakteryjną ochronę powierzchni skóry, przez co zostało wyeliminowane ryzyko infekcji. Laser jest sposobem na szybkie usunięcie zmian, bez znacznego ryzyka komplikacji po zabiegu,
• chirurgiczne usuwanie włókniaków– to minimalnie inwazyjna operacja, podczas której dochodzi do wycięcia zmiany i tkanki podskórnej. Lekarz wykorzystuje nowoczesne techniki i usuwa defekt w znieczuleniu miejscowym. Niekiedy może zalecić przeprowadzenie badania histopatologicznego usuniętej zmiany skórnej.

Co ważne, włókniaki miękkie i twarde mogą po usunięciu odrosnąć. W przypadku wystąpienia takich zmian, zawsze warto skonsultować je z lekarzem dermatologiem.