Przepuklina po cesarce – wszystko, co należy o niej wiedzieć

Jedną z możliwych, negatywnych konsekwencji po cesarskim cięciu jest przepuklina. Zagrożone są nią przyszłe matki z osłabionymi mięśniami brzucha, a także kobiety, które podczas operacji leżały w nieprawidłowej pozycji, znajdując się w grupie ryzyka. W takim przypadku tkanka mięśniowa może się rozproszyć, wysuwając na przód narządy otrzewnej. Czy przepuklina po cesarskim cięciu jest możliwa do usunięcia, a także, czy jest groźna dla zdrowia?

Czym jest przepuklina? – skutek rozciągnięcia mięśni brzucha

Przepuklina występuje w momencie, gdy część ciała wystaje lub przepycha się przez inną część ciała w miejscu, w którym nie powinna. Zazwyczaj jest to część jelita lub żołądka, wystająca na zewnątrz przez osłabiony obszar, tworząc charakterystyczne wybrzuszenie. Jest ona rzadkim powikłaniem cesarskiego cięcia, które jest zabiegiem, mogącym spowodować powstanie słabego punktu w ścianie jamy brzusznej.

Przepuklina pooperacyjna związana jest także z nieprawidłowym zszyciem i osłabieniem mięśni brzucha. W ramach profilaktyki stosuje się specjalne siatki chirurgiczne, mające na celu zamknięcie powłok brzusznych, a tym samym leczenie przepukliny.

Kobiety po cesarskim cięciu są bardziej narażone na to ryzyko, jeśli:

• Mają stwierdzoną nadwagę, nacisk na brzuch podczas ciąży i porodu jest wyższy niż zwykle, na tyle, iż zwiększa ryzyko wypchnięcia tkanek przez nacięcie;

• Wystąpiło duże nacięcie powłok brzusznych wymagane w niektórych przypadkach w celu pomyślnego porodu;

• Chorują na cukrzycę ciążową, zwiększając ryzyko przepukliny;

• Mięśnie brzucha są znacznie osłabione, nie utrzymując narządów w poprawnym ułożeniu.

Chociaż przepuklina na pierwszy rzut oka w początkowych etapach zwykle nie powoduje objawów wykraczających poza defekt kosmetyczny, nie zniknie bez leczenia. Operacja jest jedynym sposobem leczenia przepukliny po cesarskim cięciu. Co więcej, bagatelizowana może doprowadzić do wielu groźnych powikłań.

Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia przepukliny?

Poza wymienionymi wyżej istnieje kilka czynników również odgrywających kluczową rolę w większym ryzyku wystąpienia przepukliny po cesarskim cięciu. Przyczyn powstawania przepukliny doszukuje się także w:

• Jeśli kobieta miała ciąże mnogie, z których wszystkie lub większość zakończyły się cesarskim cięciem, jej szanse na przepuklinę drastycznie wzrastają przy kolejnej ciąży;

• Niekiedy przepuklina po cesarskim cięciu pojawia się tuż po nim, podczas gdy wiele innych może pojawić się w ciągu najbliższego roku;

• Przepuklina, która wystąpiła w przeszłości, może zwiększyć ryzyko nawrotu po cesarskim cięciu, ponieważ ściany brzucha mogą być jeszcze bardziej osłabione.

Przed wykonaniem cięcia cesarskiego niezwykle ważne jest, aby poinformować lekarza o historii wszelkich przepuklin lub wszelkich operacji związanych z mięśniami brzucha. Kobiety, które w przeszłości miały przepuklinę, częściej doznają przepukliny po cięciu cesarskim, ponieważ tkanka, która łączy mięśnie brzucha, może mieć znacznie osłabiony punkt.

Objawy przepukliny po cesarskim cięciu – czym się charakteryzują?

Najbardziej oczywistym objawem przepukliny jest sama jej obecność, diagnozowana poprzez uwypuklenie części narządu, który dostaje się do otwartej części powłok brzusznych. Jakie niepokojące sygnały mogą świadczyć o przepuklinie?

Wybrzuszenie okolic brzucha – czy można je łatwo rozpoznać?

Jest to klasyczny objaw przepukliny. Zwykle objawia się jako wybrzuszenie, które wydaje się wychodzić z miejsca, w którym wykonano cesarskie cięcie. Czasami wybrzuszenie może być obecne na całej jamie brzusznej.

Niektórym kobietom można postawić diagnozę zaraz po porodzie, zwykle jednak zauważalne wybrzuszenie staje się widoczne aż do kilku miesięcy po porodzie. Wybrzuszenie jest najbardziej widoczne podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów, czy w trakcie stania i rozciągania się. Można to również poczuć w momencie kaszlenia.

W trakcie normalnego oddechu diagnozowanie przepukliny jest trudne, tym bardziej po cesarskim cięciu, gdy skóra staje się luźna i puchnie ze względu na kurczenie się macicy i proces gojenia na ranie. Zwykła obserwacja często nie wystarcza do stwierdzenia obecności przepukliny.

Zaparcia z nudnościami – na co warto zwracać uwagę?

Ponieważ cesarskie cięcie dotyczy całego obszaru brzucha, może również wpływać na jelita i żołądek. Jakiekolwiek zaburzenie położenia jelit może sprawić, że staną się one nieskuteczne w przetwarzaniu pokarmu i wydalaniu ekskrementów, prowadząc do zaparć, czy nawet perforacji jelita i częstych nudności. Rozstrój żołądka powoduje ból w okolicach pępka.

Ból w okolicy brzucha – czy stanowi zagrożenie zdrowia?

Jest to jeden z najbardziej mylących objawów przepukliny, ponieważ większość kobiet odczuwa lekki ból po cesarskim cięciu. Przepuklina nie jest wtedy pierwszym podejrzeniem, nierzadko taki stan powstaje najczęściej poprzez proces gojenia i małe uwypuklenie. Jeśli jednak uwypuklenie powiększa się, a ból wzrasta i utrzymuje się na podobnym poziomie przez dłuższy czas, może to świadczyć o wzrastającej wielkości przepukliny.

Rodzaje przepukliny – jak są diagnozowane?

Lekarz powinien zwykle być w stanie zdiagnozować przepuklinę, badając tkankę chorego pacjenta w określonych pozycjach lub podczas kaszlu, obserwując jej wygląd i przeprowadzając badania fizykalne. Po cesarskim cięciu przepuklina diagnozowana jest jako jeden z następujących typów:

• Przepuklina pępkowa – zwykle wykrywana po ciąży mnogiej. Jest konsekwencją rozszerzenia pierścienia pępowinowego. W tym przypadku obserwuje się nudności, zmiany metabolizmu i uczucie dyskomfortu  w okolicach pępka;

• Przepuklina pachwinowa – w przypadku tego typu przepukliny jajniki i części jelita mogą wypaść przez kanał pachwinowy. Wywołuje to stan zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej i osłabienie mięśni brzucha;

• Przepuklina brzuszna – występuje z powodu nacisku macicy na mięśnie proste brzucha. W tym przypadku zaobserwować można widoczne uwypuklenie.

Lekarze czasami wykorzystują również badania obrazowe, aby wykluczyć inne schorzenia i postawić diagnozę przepukliny. Przykłady obejmują badania USG lub tomografię komputerową.

Leczenie przepukliny po cesarskim cięciu – operacja i działania profilaktyczne

Na początkowym etapie po wykryciu przepukliny zalecane jest noszenie bandaży, specjalnej bielizny i przyjmowanie środków zmniejszających bóle brzucha. Ważne jest również zadbanie o zdrowy tryb życia, czy unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego. Pomaga to zapobiegać rozszerzaniu się ujścia przepukliny, nie prowadząc jednak do jej całkowitego zniknięcia.

Każda nieleczona choroba niesie ogromne ryzyko dla zdrowia, z tego względu w ostatniej fazie większość lekarzy zaleca jej usunięcie, aby zapobiec jej rozszerzeniu. Operację wykonuje chirurg przy znieczuleniu ogólnym. Osoba całkowicie śpi i nie jest świadoma tego, co się dzieje. Przy mniej lub bardziej zaawansowanych przepuklinach stosuje się specjalne siatki chirurgiczne nakładane przy dużej powierzchni na przepuklinę. Pozwalają uniknąć dalszego jej rozwoju i eliminują nawroty.

Operację przeprowadza się za pomocą endoskopu lub tradycyjnej chirurgii, które uważane są za podstawowe metody leczenia przepukliny. Przepuklinę można usunąć także poprzez nacięcie w żołądku lub operację laparoskopową.

Chirurgia laparoskopowa wykorzystuje małe nacięcie, w okolicy pępka. To skaleczenie zwykle goi się szybciej, co pozwala na natychmiastową regenerację. Podobnie jak w przypadku tradycyjnej chirurgii, siateczki również są zakładane na osłabiony obszar, pomagając utrzymać go w odpowiedniej pozycji.

Powrót do zdrowia – przepuklina po cesarskim cięciu

Aby zapobiec nawrotom przepukliny po ciąży, pomocne będzie przestrzeganie zdrowego trybu życia, terminowa wymiana szwów i usuwanie nici. W przypadku wzdęć należy skonsultować się z gastroenterologiem. Ważne jest, aby uważać przy większym wysiłku, gdyż zbyt duże obciążenie lub gwałtowne ćwiczenia mogą spowodować zerwanie szwów.

Ból pleców, głowy, osłabienie i dyskomfort związany z wysoką wrażliwością pozabiegową są normalne. Lekkie rozciąganie po zabiegu może przyspieszyć gojenie i zmniejszyć ryzyko powikłań, takich jak zakrzepy krwi. Jeśli po operacji przepukliny wystąpi gorączka, nadmierne krwawienie lub silny ból należy bezzwłocznie powiadomić lekarza o zaistniałym stanie.

Matki pracujące zdalnie mogą zwykle wrócić do pracy w ciągu tygodnia lub dwóch. Kobiety pracujące w bardziej wymagających fizycznie środowiskach mogą być zmuszone do dłuższego odpoczynku. Przed zabiegiem lekarz omawia z pacjentką czas rekonwalescencji i ograniczenia z nią związane.

Jaka jest częstość występowania przepukliny po cesarskim cięciu?

Badania opublikowane na łamach czasopism naukowych ujawniają, że 2 na 1000 kobiet w ciąży, podczas której dochodzi do porodu poprzez cesarskie cięcie, cierpiało na przepuklinę wymagającą interwencji chirurgicznej nawet do 10 lat po urodzeniu dziecka.

Badanie wykazało również, że kobiety, których nacięcie wykonywane jest w linii pionowej góra-dół są bardziej narażone na przepuklinę po cesarskim cięciu niż kobiety z nacięciami poprzecznymi. Połowa przepuklin, które występują po cesarskim cięciu, objawia się już w ciągu pierwszego roku. Mowa tu jednak o przepuklinie brzusznej, która wybrzusza się przez otwarte przestrzenie w mięśniach brzucha. Na temat pozostałych typów przepukliny nie powstały podobne badania.

Perspektywa po przepuklinie i wskaźnik nawrotów – czy przepuklina może wrócić?

Interwencja chirurgiczna przepukliny po cesarskim cięciu jest zwykle na tyle skuteczna, iż kobiety poddające się operacji nie informują o zdiagnozowanych nawrotach. Kobiety, które pragną odebrać dziecko w porodzie naturalnym po poprzednim cesarskim cięciu i wyleczonej przepuklinie, mają ok. 60-80% szans na sukces.

Przepukliny po cięciu cesarskim występują niezwykle rzadko, obecnie istnieje niewiele danych na temat częstości nawrotów. Nie można przewidzieć, czy dana osoba rozwinie kolejną przepuklinę. Stosując się do odpowiednich zaleceń lekarzy i rozsądnego trybu życia, większość osób powraca bardzo szybko do zdrowia po przepuklinie po cesarskim cięciu.