Przepuklina udowa – przyczyny, objawy, leczenie

Przepuklina jest patologicznym stanem, w którym narządy uwypuklają się, tworząc widoczne i bolesne wybrzuszenia. Najcięższym i jednocześnie najrzadszym typem tego schorzenia jest przepuklina udowa. Zastanawiasz się, jak wygląda jej leczenie i jakie są przyczyny powstawania choroby? Odpowiedź znajdziesz w artykule!

Co to jest przepuklina udowa?

Przepuklina udowa jest schorzeniem, polegającym na przemieszczeniu się narządów jamy brzusznej przez kanał udowy, w okolice więzadła pachwinowego. Jest to rzadki typu przepukliny brzusznej – zaledwie kilka procent wszystkich przypadków.

Choroba ta zdecydowanie częściej dotyczy kobiet, niż mężczyzn. Szczególnie narażone są kobiety po 65. roku życia, a także kobiety po przebytym porodzie. Do powstania przepukliny udowej dochodzi w wyniku uwypuklenia tkanek i narządów, które znajdują się w jamie brzusznej. Zdarza się, że przepuklina udowa jest chorobą wrodzoną. Częściej jednak pojawia się w trakcie życia.

Objawy przepukliny udowej

Przepuklina udowa – objawy najczęściej pojawiają się wraz z rozwojem choroby. Początkowo, przepuklina może przebiegać całkowicie bezobjawowo. Dopiero z czasem pojawia się:

• uczucie pobolewania, a z czasem silny ból brzucha i w okolicy pachwiny – objawy te nasilają się po wysiłku fizycznym,
• charakterystyczny guzek podskórny w okolicy pachwiny, najczęściej zlokalizowany wysoko na przednio-przyśrodkowej części uda,
• wymioty,
• częste zaparcia,
• nudności,
• zaczerwienienie w okolicy przepukliny,
• przyspieszona czynność serca.

Wraz z upływem czasu guzek może się powiększać – jego średnica osiąga nawet kilku centymetrów. Rozwój choroby powoduje także trudności z wykonywaniem codziennych czynności. Mowa tu nawet o chodzeniu, schylaniu się, a także o współżyciu płciowym.

Objawy przepukliny udowej będą się różnić w zależności od konkretnego przypadku, jak i zaawansowania choroby.

Czym jest kanał udowy?

Kanał udowy to przestrzeń znajdująca się pomiędzy pierścieniem udowym głębokim a powierzchownym. Jego długość wynosi około 3-4 cm. Wypełniony jest luźną tkanką łączną. U zdrowego człowieka, w normalnych warunkach – nie stanowi rzeczywistego kanału, bowiem nie posiada światła. Jeśli jednak u pacjenta wystąpi przepuklina udowa, przestrzeń między pierścieniami stanie się kanałem.

Z boku, kanał udowy ogranicza żyła udowa, z kolei w tylnej części – blaszka głęboka powięzi szerokiej. Z przodu znajduje się blaszka powierzchowna powięzi szerokiej.

Warto zaznaczyć, że każdy posiada kanał udowy – niegdyś popularny mit mówił, że jedynie osoby z przepukliną go posiadają, jednak nie jest to prawda. Kanał ten dla zdrowego człowieka nie stanowi żadnego utrudnienia, czy przeszkody. Problem pojawia się wraz z chorobą.

Przyczyny przepukliny udowej

Przepuklina udowa jest efektem zmniejszenia wytrzymałości powłok brzusznych. Narządy jamy brzusznej przemieszczają się poza jej obręb, trafiając do kanału udowego.

Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do powstawania przepukliny udowej. To m.in.:

• budowa anatomiczna – kobiety posiadają szerszą miednicę, niż mężczyźni,
• zacieśnianie się worka przepuklinowego, najczęściej w ostatnich latach życia,
• zwiotczenie tkanek, np. po urodzeniu dziecka lub na skutek procesów starzenia,
• zaburzenia budowy kolagenu,
• podwyższone ciśnienie w jamie brzusznej, czego powodem może być np. przewlekły kaszel,
• nadmierna masa ciała,
• noszenie ciężkich przedmiotów,
• palenie papierosów,
• przebyte zabiegi chirurgiczne w obrębie narządów rodnych,
• kilka przebytych porodów.

Niektóre źródła wskazują, że przepuklina udowa może być również skutkiem ubocznym leczenia innych przepuklin pachwinowych. Kluczowe znaczenie ma tutaj odporność ściany jamy brzusznej, a ta zależy od wielu czynników – m.in. genetycznych.

Jak rozpoznać przepuklinę udową?

Przy przepuklinie udowej objawy nie zawsze są tak oczywiste. Co więcej, ból może świadczyć o wielu różnych chorobach – przepuklina udowa jest tylko jedną z nich. Bardziej problematyczne niż samo rozpoznanie choroby, jest zgłoszenie się do lekarza. Wiele pacjentów ignoruje dolegliwości bólowe, a część z nich nawet ich nie doświadcza.

Kiedy już pacjent wybierze się do lekarza – w pierwszej kolejności przeprowadza on wywiad lekarski. Pacjent powinien poinformować o wszystkich objawach i niepokojących zmianach. Najpopularniejszym badaniem wykonywanym w celu zdiagnozowania przepukliny udowej, jest USG jamy brzusznej. Pozwala uwidocznić wszelkie zmiany, a nawet i powikłania, które powodują przepukliny udowe.

Szybkie rozpoznanie przepukliny jest kluczowe dla rozpoczęcia leczenia. Nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.

Rekonwalescencja i leczenie przepukliny udowej

Jak wygląda leczenie przepukliny udowej? Odbywa się poprzez zabieg operacyjny. Jeśli jednak zmiany są niewielkie i niegroźne, lekarz może odroczyć leczenie zabiegowe i zalecić obserwację guza.

Najczęściej jednak przeprowadza się operację, polegającą na otwarciu jamy brzusznej, odprowadzeniu uwięźniętych narządów, a także oczyszczeniu jamy otrzewnej. W niektórych przypadkach konieczne jest także usunięcie uwięźniętej pętli jelita, jednak to zdecydowana rzadkość. Po przeprowadzonym zabiegu, lekarz przepisuje antybiotyk. Niezbędne są również regularne wizyty, które pozwalają obserwować proces gojenia się.

Obecnie największym zainteresowaniem cieszą się operacje beznapięciowe. Wykorzystują bowiem siatki z materiału sztucznego w celu zamknięcia ubytku. Zabiegi laparoskopowe cieszą się mniejszą popularnością, jednak są równie skuteczne. Współcześnie stosuje się także:

• metodę Bassiniego – to przyszycie więzadła pachwinowego wraz z pasmem biodrowo-łonowym do więzadła grzbieniowego,
• metodę Payera – obejmuje zszycie więzadła pachwinowego z okostną oraz powięzią mięśnia,
• metodę Lockwooda – oparta jest na technice Bassiniego,
• metodę Coopera – to nic innego, jak zszycie więzadła pachwinowego z więzadłem łonowym górnym,
• metodę McVay – to przyszycie powięzi poprzecznej i mięśnia poprzecznego do więzadła Coopera, kanału pachwinowego, a także powięzi udowej.

Stosowanych metod jest wiele, bowiem do przepukliny udowej można dostać się zarówno drogą brzuszną, pachwinową, jak i udową. Jeśli pachwina osiąga spore rozmiary, lekarze najczęściej łączą kilka dostępnych metod.

Rekonwalescencja po zabiegu może się różnić, w zależności od stanu zdrowia pacjenta, rodzaju zabiegu, a także rozmiarów zmiany. Jeśli wszystko przebiega pomyślnie, pacjent może wrócić do pełnej sprawności już po 2-3 tygodniach. W przypadku zabiegu laparoskopowego, pełną sprawność może osiągnąć nawet po 7 dniach.

W okresie pozabiegowym pacjent powinien odpoczywać, a także unikać podnoszenia ciężarów, jak i wykonywania wszystkich czynności, które powodują napinanie powłok brzusznych. Jeśli chodzi o prowadzenie samochodu – możliwe jest po upłynięciu minimum 10 dni od operacji.

Wskazana może okazać się także rehabilitacja ruchowa, która ma za zadanie zabezpieczenie brzucha przed uszkodzeniem. Najczęściej wprowadza się kinezyterapię, skupioną na nauce prawidłowego oddychania, wzmocnieniu mięśni brzucha, ergonomii codziennych czynności, a także poprawie techniki wykonywanych ćwiczeń. W tym celu warto wybrać się fizjoterapeuty, który opracuje odpowiedni plan.

Czy operacja przepukliny udowej jest konieczna?

Leczenie operacyjne zawsze jest konieczne. W niektórych, łagodnych przypadkach, lekarz może jedynie odroczyć tego typu zabieg, jednak prędzej czy później – jego wykonanie będzie konieczne. Przepuklina udowa to schorzenie będące poważnym zagrożeniem zarówno dla zdrowia, jak i życia pacjenta. Najczęściej operacja przeprowadzana jest niedługo po zdiagnozowaniu choroby.

W przypadku braku leczenia przepukliny udowej, może dojść do zaburzeń pasażu jelitowego, a także innych powikłań. Co istotne, przepuklina nigdy nie znika sama, zatem wykonanie operacji zawsze będzie konieczne. Problem staje się szczególnie niebezpieczny, gdy przepuklina udowa osiąga duży rozmiar.

Czym jest uwięźnięcie przepukliny udowej?

Uwięźnięcie przepukliny udowej jest jednym z powikłań po przepuklinie. Ten niebezpieczny stan to zacieśnienie worka przepuklinowego, w którym znajdują się jelita. Ze względu na brak możliwości odprowadzeni go z powrotem do brzucha, dochodzi do niedrożności jelit, a także martwicy i przedziurawienia jelit. W takiej sytuacji również konieczne jest przeprowadzenie operacji, bowiem w innym wypadku – pacjentowi grozi śmierć. Zabieg ten traktowany jest w kategoriach ratującego życie i powinien odbyć się tak szybko, jak tylko jest to możliwe.

Co jednak istotne – odpowiednio szybka reakcja pozwala uniknąć uwięźnięcia przepukliny udowej. Nie jest to więc częste zjawisko, a najczęściej następuje w wyniku zignorowania dotychczasowych objawów choroby. Jest to kolejny powód, dla którego niepokojące objawy należy jak najszybciej zgłosić lekarzowi.

Przepuklina udowa u dzieci

Przepuklina udowa może wystąpić również u dzieci. Są to jednak sporadyczne przypadki – młode osoby częściej cierpią na przepuklinę mosznową, pępkową lub pachwinową.

Podobnie jak i osób dorosłych, tak i u dzieci – jedyną skuteczną metodą jest operacja. Co istotne, u dzieci najczęściej występują przepukliny wrodzone. Do ich powstania dochodzi w trakcie rozwoju wewnątrzmacicznego, z kolei ich ujawnienie występuje najczęściej bezpośrednio po narodzinach lub w pierwszych latach życia dziecka.

Przepukliny wrodzone są spowodowane nieprawidłowym rozwojem tkanek i ścian jam ciała, dlatego kobieta w ciąży powinna w szczególności dbać o swoje zdrowie, w tym zdrowo się odżywiać, odpoczywać, unikać stresu, a także być aktywna fizycznie (na tyle, ile pozwala jej ciąża).

Powikłania po przepuklinie udowej

Powikłania po przepuklinie udowej najczęściej są spowodowane ignorowaniem problemu lub zbyt późnym przeprowadzeniem operacji. W rzadkich przypadkach stanowią powikłania po operacji. Wśród nich wymienia się:

• uwięźnięcie przepukliny udowej,
• nawrót przepukliny,
• krwiak w ranie pooperacyjnej,
• zakażenie siatki,
• niedokrwienie jądra,
• migracja siatki,
• stany zapalne.

Powikłań także nie należy lekceważyć, nawet po pomyślnym przebiegu operacji.