Łupież to choroba skóry, która występuje bardzo często, jest powodem kompleksów. Według ostaniach badań ponad 3 miliony Polaków ma regularne problemy z łupieżem, w pewnym okresie życia problem dotyka niemal każdej osoby. Białe drobinki pokrywają skórę głowy, zsypują się na szyję i odzież, co wygląda bardzo nieestetycznie. Głowa może swędzieć, a drapanie nasila objawy. Choroba występuje zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, niezależnie od wieku. Jest wiele czynników, które mogą przyczynić się do powstania tej przykrej dolegliwości. Łupież może mieć charakter suchy lub tłusty.
Łupież – przyczyny.
Łupież wywołują drożdżaki Pityrosporum ovale, czyli naturalne roztocza skóry głowy, które występują u każdego i często nie sprawiają żadnych kłopotów. Jednak, gdy otrzymają idealne warunki do rozwoju, mogą zacząć się rozmnażać i podrażniać skórę głowy. Drożdżaki namnażają się, gdy skóra jest zbyt wysuszona lub przeciwnie, gdy jest przetłuszczona, łojotokowa. Objawem choroby jest intensywne złuszczanie naskórka, w wyniku którego pojawia się biały pył na włosach. Jest on dobrze widoczny, co bywa bardzo kłopotliwe. Łupież może mieć wiele przyczyn, najczęściej występujące to:
- zaburzenia hormonalne – często występuje w okresie dojrzewania, kiedy skóra wydziela nadmiar serum, poci się. Łupież często pojawia się u kobiet w ciąży i w okresie połogu, kiedy układ hormonalny jest mocno rozregulowany.
- zaburzenia immunologiczne, czyli zaburzenia odporności organizmu. Gdy układ odpornościowy jest zaburzony, organizm nie ma sił do walki i jest podatny na wszystkie choroby, w tym łupież.
- zła dieta – do powstania łupieżu może przyczynić się zła dieta, uboga w składniki mineralne i witaminy, cynk i selen, witaminy E, A, B i D. Szkodliwe jest również nadmierne spożywanie węglowodanów i tłuszczów nasyconych.
- silny stres – silny, długotrwały stres może osłabiać wydajność układu odpornościowego oraz ograniczać zdolność organizmu do walki z podrażnieniami.
- palenie papierosów – może powodować nadmierne przesuszenie głowy, co często skutkuje pojawieniem się łupieżu.
- niewłaściwa pielęgnacja skóry – skóra głowy jest delikatna i wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Wskutek nadużywania kosmetyków do włosów, często i niewłaściwie wykonywanej koloryzacji naskórek może zacząć się złuszczać, przesuszać. Bardzo ważne jest dokładne spłukiwanie szamponów i odżywek. Pozostałe na skórze głowy kosmetyki są idealnym środowiskiem do namnażania drożdżaków. Co kilkanaście dni warto stosować szampon oczyszczający, który dokładnie usunie resztki preparatów do pielęgnacji włosów i idealnie oczyści głowę. Kosmetyki powinny być dobrane do rodzaju skóry głowy, nie powinny zawierać sztucznych substancji. Polecane są dermokosmetyki, które odżywiają włosy i skórę, ale nie powoduję jej obciążenia. Jeżeli skóra na głowie jest sucha, a będzie pielęgnowana środkami przeciw przetłuszczaniu się włosów, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że wywoła to łupież. Skóra nie lubi również silnego nagrzewania, dlatego często używanie suszarek, lokówek czy prostownic, nastawionych na wysoką temperaturę, może być przyczyną powstania łupieżu. Namnażanie grzybów może spowodować zła higiena i zbyt rzadkie mycie głowy, które sprzyja powstaniu idealnych warunków do rozwoju grzybów.
- przegrzewanie skóry głowy – łupież może nasilać się latem i późną jesienią, gdy skóra głowy narażona jest na przegrzanie. W zimie, w wyniku noszenia czapki, skóra przegrzewa się. Ważne, aby wybierać czapki z naturalnych tkanin, dzięki czemu skóra będzie mogła oddychać. Pod wpływem ciepła na głowie wydziela się sebum, które jest dobrym środowiskiem do szybkiego rozwoju drożdżaków.
- Suche, przesuszone powietrze – łupież może być wynikiem przebywania w suchych, klimatyzowanych pomieszczeniach, które mogą nasilać rozwój drożdżaków.
- Zażywanie niektórych leków – do powstania zmian na skórze przyczyniają się tabletki antykoncepcyjne oraz terapia środkami steroidowymi.
- Choroby skóry – łojotokowe zapalenie skóry oraz łuszczyca to dwie podstawowe choroby, które wywołują łupież. Choroby objawiają się łuszczącą, swędzącą skórę głowy i innych części ciała.
- Alergia – nadwrażliwość na składniki niektórych kosmetyków może powodować problemy z łuszczącą się skórą.
- Egzema i atopowe zapalenie skóry – stan zapalny skóry, który objawia się świądem i wypryskami, może być przyczyną łupieżu.
- Podłoże genetyczne – według niektórych badań łupież może mieć podłoże genetyczne, może być dziedziczony z pokolenia na pokolenie.
Rodzaje łupieżu
Łupież występuje w dwóch głównych rodzajach, tj. łupież tłusty i suchy. Można wyróżnić jeszcze łupież pstry i łupież Gilberta, ale nie dotyczą one skory głowy.
- Łupież tłusty – drożdżaki żywią się łojem, pod wpływem którego, zaczynają się intensywnie namnażać. W efekcie skóra głowy zaczyna się mocno przetłuszczać i powstaje łupież tłusty. Są to płatki, które mocno przylegają do skóry, skóra wydziela nieprzyjemny zapach. Płatki rzadko odpadają, ponieważ są niemal przyklejone do skóry. Z czasem powstają żółte strupy, stan zapalny i uporczywy świąd. Nadmiemy łojotok może spowodować łysienie, głównie na szczycie głowy i w okolicach skroniowych. Łupież tłusty może być też konsekwencją nieleczonego łupieżu suchego.
- Łupież suchy – ten rodzaj łupieżu jest widoczny nie tylko na głowie, ale i na ubraniu. Suche łuski intensywnie opadają, są suche i nie trzymają się skóry. Skóra jest mocno przesuszona, swędzi i piecze. Gdy łupież jest mocno rozwinięty, można zaobserwować nawarstwienie złuszczającego się naskórka, który ma postać strupów przylegających do skóry głowy. Łupież suchy występuje najczęściej u osób w wieku dojrzewania, między 10 a 20 rokiem życia. Jest to problem częstszy u chłopców i mężczyzn. Bywał, że nieleczony łupież suchy może przekształcić się w łupież tłusty.
Jak leczyć łupież?
Łupież to choroba skóry, więc aby ją dobrze zdiagnozować, należy udać się do lekarza, najlepiej dermatologa, lekarza medycyny estetycznej lub trychologa. Lekarz, po oględzinach głowy i wywiedzie z pacjentem, postawie odpowiednią diagnozę i zaordynuje odpowiednie leczenie. Czasami może zlecić dodatkowe badania. W przypadku, gdy łupież dopiero się rozwija, warto zaczerpnąć porady farmaceuty, który może polecić specjalistyczne preparaty, likwidujące chorobę. Najczęściej łupież leczy się miejscowo, stosując odpowiednie preparaty. Największą skuteczność wykazują preparaty grzybobójcze, ponieważ likwidują nie tylko objawy choroby, ale również jej przyczyny. Mogą występować w postaci szamponów lub płynów do wcierania w skórę. Substancją aktywną jest najczęściej ketokonazol, rzadziej klimbazol, pirokton olaminy, cyklopiroks. Aby preparaty zadziałały, należy używać ich regularnie, co 2-3 dni, przez co najmniej miesiąc. Ważne, aby preparaty pozostały na głowie przez kilka minut, aby aktywna substancja zdążyła zadziałać. Następnie należy dokładnie umyć głowę. Inną metodą leczenia jest stosowanie preparatów przeciwłojotokowych. Ich działanie polega na ograniczaniu sebum, które jest główną przyczyną namnażanie drożdżaków. Tego typu środki dodatkowo likwidują uporczywe swędzenie, są polecane do codziennego stosowania. Inną grupą preparatów są preparaty keratolityczne, które usuwają nadmiar złuszczonego naskórka. Ich podstawowe składniki to kwas salicylowy oraz zmikronizowana siarka. Można je stosować 2-3 razy w tygodniu. Gdy objawy są mocno nasilone, można zastosować preparaty złożone, o kompleksowym działaniu. Jednocześnie usuwają złuszczony naskórek, regulują ilość sebum oraz mają działanie przeciwgrzybiczne i myjące. Oprócz środków dostępnych w aptekach można wypróbować sposoby domowe. Pomocny może być masaż ciepłą oliwą z oliwek lub olejkiem cytrynowym, lub lawendowym. Można stosować płukanki do włosów, które ograniczą przetłuszczanie się głowy i nadmierne wydzielanie sebum. Płukanki można robić z octu, pokrzywy, z jajek. Można również stosować maseczkę z jogurtu naturalnego. Łupież nie lubi słońca, więc kilkuminutowe wystawienie głowy na promieniowanie słoneczne można przyczynę łupieżu. Istotne, tylko aby nie wystawiać na słońce mokrych włosów, ponieważ może to wywołać silne przesuszenie skóry. Czasami, w bardzo nasilonym stadium łupieżu, konieczne jest włączenie środków doustnych, oczywiście pod kontrolą lekarza. Niestety, łupież lubi powracać, dlatego ważne jest również profilaktyka.
W przypadku zauważanie pierwszych oznak łupieżu, ważne jest szybkie działanie i profilaktyka. Trzeba pamiętać o regularnym, częstym myciu głowy, które usunie nadmiar sebum. Polecane jet szczotkowanie włosów oraz organicznie silnie działających środków do stylizacji włosów. Nie należy przesadzać z używaniem suszarki czy innych urządzeń do stylizacji fryzur, ustawiać nawiew na chłodny. Zalecane jest korzystanie z kąpieli słonecznych (w umiarze) oraz masaże głowy. Trzeba również pamiętać o właściwej diecie, bo łupież może powstać na skutek braku witamin i minerałów.
Przyczyny łupieżu mogą być bardzo różne. Najważniejsze to znalezienie przyczyny i jej wyeliminowanie. Konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia, które pozwoli zlikwidować tę kłopotliwą przypadłość.
